די ריכטיגע אמת, איבער משפחת 'מייזליש'...
שלום וברכה
געווען איז עס א קילע פרימארגן, איך האב ברוך השם מצליח געווען מנצח זיין די מערכה און אויפשטיין באצייטענס, די מקווה - איז געלונגען, די קאווע - גענוג הייס, די בית הכבוד - איז געווען אוועיליבעל אן דארפן האקן טירן און פארלעשן לעקטער'ס... בקיצור א פרימארגן ווי א פידעלע...
נאך אזא גלאטע הכנה, פארשטייטצעך קומט א דערהויבענעם שחרית... מען זעצט זיך אויף א פיינעם פלאץ, מיט די 'גוטע' בענקלעך, א אומ'צוריסענע סידור אויך געכאפט, און שוין אריינגעווישט אפאר טישו'ס אונטער אים, על כל צרה שלא תבוא...
יעצט קען מען רואיג לייגן טלית ותפלין, און אנהייבן זוכען איינער מזכה צו זיין מיט זאגן אמן אויף מיינע ברכות השחר... (לכתחילה - איינער וואס יאגט זיך יעצט אנצוטון טו"ת...)
גע'קרבנות'ט גע'הודו'ט, ווען נעבן מיר - ביים עק טישל - שטופט זיך אריין א טלית בייטעלע מיט אויפפאלנדע קאלירן, צווישן ליכטיג גרוי און ציכטיג גרין... מיט העל רויטע בוכשטאבן אין א מיטל מזרח'ישן פאנט... איך בין מפסיק א מינוט פון מיין התלהבות, און כאפ א בליק ארועס פונעם טלית שפאלט, איך באמערק א באלעבאטישן יונגערמאן, מיט די לעיטעסט שטייל ברילינקעס... און א שיינעם העל גרויען אנצוג... מיטן היטל ברעגעס געבויגן כלפי שמיא... און דאס בערדל גלאנצט צום לאמפ...
דער גאליציאנע נייגער לויפט ארויף אין וואליום... איך "מוז" וואוסן וואס זיין נאמען איז... אבער שוין... מה נעשה?! זיין סטיליש סידור'ל פארשטעלט זיין שם שנכנס בו בברית... איך טראכט אפשר ביים ארויסנעמען דאס רש"י בייטעלע, וועט דאס סידור'ל זיך אראפ גליטשן און דאס נאמען זיך אנטפלעקן... אבער מיט א פאכמאנישקייט האט ער דאס אויך באוואוזן צו פארמיידן...
מען האלט שוין ביי 'אז ישיר' און זיין נאמען איז מיר נאך פארהוילן... אוי... ייסורי הנפש... דער המשך דאווענען איז שוין חא-דא-רא-רם... דער נייגער פלאקערט און ברענט...
בזכות אבותי הקדושים, ביי 'אשרי-ובא לציון' איז געקומען דער ישועה... טוישענדיג צו רבנו תם תפלין האט זיך זיין נאמען נתגלה געווארן: ויתקרא שמו.. גדליה מייזעלס! שוין א סימפעל נאמען... בכלל נישט אינטרעסאנט...איך וואונדער זיך אליינס וואס איז בכלל די תאוה צו דערשנאפן יענעמ'ס נאמען...
שוין - זאל זיין גדלי' מייזעלס.
יענעם נאכמיטאג, זיך איך מיר געמיטליך אין היכל התורה, מיט מיין ארסקרול און טיי-מיט-ספלענדא צו דער זייט, און האלב לערנענדיג האלב קלאצענדיג וחוזר חלילה רוקט זיך דעם זייגערל... פלוצלינג זע איך מיין הוט קומט צו פארן פארנט פון מיין גמרא... וואס גייט פאר?!
איך זע א אינגערמאן מיט א ריפס,ברייטן קאפעלוטש, ערנסטן פנים, טיפע אויגן, שווארצע גלעזער, און רויטן קמץ בערדל, קומט צוגיין מיט זיין ריזזיגן שולחן ערוך הלכות ריבית און נאך גרעסערן טור... און ווישט עס ארויף אויפן טיש...
מיטן לעצטן אטעם כאפ איך מיין טיי, איידער מיין הויזן ווערט נאס, און מיינע פוס ווערן אפגעקאכט לעבעדיגערהייט... איך כאפ א בליק אויף דעם רויטן אינגערמאן - אבער ער איז נישט דאהי, זיין קאפ איז טיף אין א ש"ך און קס"ח... שוין אוודאי באמערקט ער נישט וואס פליעט (תרתי משמע...), שוין הלוואי אויף מיר געזאגט, אזא דביקות בתורה...
דער זעצט זיך, און נעמט זיך טראסקענען שטיקער בקול רם... (אגב ס'האט מיר גוט גוט נערווירט...) איך מוז שוין וואוסן זיין נאמען.... כ'מיין וואס קען עס שוין זיין אשכנזי/טייטלבוים/פאנעט... אבער מיין מח וועבט שוין פלענער עס צו דערשנאפן... אבער זיין הוט טראגט ער דאך, זיין שולחן ערוך איז דאך דעם ביהמ"ד'ס...
וועל איך בלייבן נייגעריג?! נעע נישט ביי אונז אין גאליציע...
וחסד השם מעולם ועד עולם... דער האט אראפגעלאזט זיין היטל אויפן שו"ע, און ארויסגעגאנגען (מיט א ע')... איך כאפ שנעל דעם געלעגנהייט, און שטילערהייט הייב איך עס אויף פונעם עק... און דער סטיקערל אנטפלעקט זיך ברוב פאר והדר: ג. מייזליש 9174541770 ווא"וו יעצט קען איך אטעמען...
שפאצירענדיג אהיים, בליצן אויף די צוויי געשיכטע'ס אין מיין מוח... צוויי מעשה'ס, איין מאדנע נייגער... אבער די ביידע נעמען "קלינגען ענליך"... גדלי' מייזעלס/ג. מייזליש...
וואס גייט דא פאר?!?! מייזעלס!! מייזליש!! איז עס צוויי נעמען?! איז עס איין נאמען...
דער וואס גייט א דריי-פערטל-ראק, מיט א שטאפענס, שיינע ברילן, און א לעדערנעם טלית בייטעל - איז עס גורס "מייזעלס"...
און דער וואס גייט שיפע טאשן, ברייטע קאפעלוטש, פערטל שוך, און מתיבתא גלעזער - איז גורס מייזליש... ?!?!
וואס גייט זיין אויב א "מייזעלס" - ווערט מער חרדי'ש, און טוט זיך אן א גלאטע שווארצן רעקל און פשוט'ע ברילן - ווערט ער א "מייזליש"?!
און אויב א "מייזליש" - קויפט זיך מער שענערע גלעזער, און שפיציגע שוך - מעג ער זיך שוין רופן "מייזעלס"?!
חברה - לאמיר אייך מגלה זיין א סוד!! קענסט האלטן א סוד?! דאן קענסטו ווייטער ליינען...
ביידע זענען נישט ריכטיג!! סיי צד "מייזעלס" און סיי צד "מייזליש".... נאר וואס דען?! "מייזעלעס"!! (מיט 2 עין'ס)...
והמקור: וואס איז די רמ"א'ס נאמען? איסערל'ס! מסכים?! יעצט קוק אריין אין שער בלאט פון משנה ברורה: רבנו משה "איסרליש"... קוק אויך ביי באר הגולה: רבנו משה "רבקש"...
יעצט נעם א גמרא קוק ביי מהרש"א: רבנו משה "אידליש"... וויאזוי ווייסן אונז הייסט דער מהרש"א?! "איידעלעס"...
וואס גייט דא פאר?! סמ"ך שי"ן?!
לאמיר אייך אויפקלערן: אין אלט אידיש , שרייבט מען א שין (שמאלית) אנשטאט א סמך... גיי קוק אין דיין מאמע'ס צאינה וראינה, און אין דיין זיידע'ס פעטרושקא משניות...
איידעל'ס זון - האט מען גערופן "איידעל'עס" = און געשריבן "איידל'ש".
מייזעל'ס זון - האט מען גערופן "מייזעל'עס" = און געשריבן "מייזל'ש".
והוא הדין לאיסער'ל מייטעל ורבקה...
הנוגע לענין מייזעלס/מייזליש, זענען ביידע פארדרייעט....
ווער האט אפגעמאכט אז די באלאבאטישע - גייען מיט די קרי, און די רבני'שע גייען מיט די כתיב (נאר די שטרעכל איז געווארן א י')... איין גאט ווייסט...
#דאס איז פון מיינע רייכע ארכיוון, כ'האף איר האט הנאה...
געווען איז עס א קילע פרימארגן, איך האב ברוך השם מצליח געווען מנצח זיין די מערכה און אויפשטיין באצייטענס, די מקווה - איז געלונגען, די קאווע - גענוג הייס, די בית הכבוד - איז געווען אוועיליבעל אן דארפן האקן טירן און פארלעשן לעקטער'ס... בקיצור א פרימארגן ווי א פידעלע...
נאך אזא גלאטע הכנה, פארשטייטצעך קומט א דערהויבענעם שחרית... מען זעצט זיך אויף א פיינעם פלאץ, מיט די 'גוטע' בענקלעך, א אומ'צוריסענע סידור אויך געכאפט, און שוין אריינגעווישט אפאר טישו'ס אונטער אים, על כל צרה שלא תבוא...
יעצט קען מען רואיג לייגן טלית ותפלין, און אנהייבן זוכען איינער מזכה צו זיין מיט זאגן אמן אויף מיינע ברכות השחר... (לכתחילה - איינער וואס יאגט זיך יעצט אנצוטון טו"ת...)
גע'קרבנות'ט גע'הודו'ט, ווען נעבן מיר - ביים עק טישל - שטופט זיך אריין א טלית בייטעלע מיט אויפפאלנדע קאלירן, צווישן ליכטיג גרוי און ציכטיג גרין... מיט העל רויטע בוכשטאבן אין א מיטל מזרח'ישן פאנט... איך בין מפסיק א מינוט פון מיין התלהבות, און כאפ א בליק ארועס פונעם טלית שפאלט, איך באמערק א באלעבאטישן יונגערמאן, מיט די לעיטעסט שטייל ברילינקעס... און א שיינעם העל גרויען אנצוג... מיטן היטל ברעגעס געבויגן כלפי שמיא... און דאס בערדל גלאנצט צום לאמפ...
דער גאליציאנע נייגער לויפט ארויף אין וואליום... איך "מוז" וואוסן וואס זיין נאמען איז... אבער שוין... מה נעשה?! זיין סטיליש סידור'ל פארשטעלט זיין שם שנכנס בו בברית... איך טראכט אפשר ביים ארויסנעמען דאס רש"י בייטעלע, וועט דאס סידור'ל זיך אראפ גליטשן און דאס נאמען זיך אנטפלעקן... אבער מיט א פאכמאנישקייט האט ער דאס אויך באוואוזן צו פארמיידן...
מען האלט שוין ביי 'אז ישיר' און זיין נאמען איז מיר נאך פארהוילן... אוי... ייסורי הנפש... דער המשך דאווענען איז שוין חא-דא-רא-רם... דער נייגער פלאקערט און ברענט...
בזכות אבותי הקדושים, ביי 'אשרי-ובא לציון' איז געקומען דער ישועה... טוישענדיג צו רבנו תם תפלין האט זיך זיין נאמען נתגלה געווארן: ויתקרא שמו.. גדליה מייזעלס! שוין א סימפעל נאמען... בכלל נישט אינטרעסאנט...איך וואונדער זיך אליינס וואס איז בכלל די תאוה צו דערשנאפן יענעמ'ס נאמען...
שוין - זאל זיין גדלי' מייזעלס.
יענעם נאכמיטאג, זיך איך מיר געמיטליך אין היכל התורה, מיט מיין ארסקרול און טיי-מיט-ספלענדא צו דער זייט, און האלב לערנענדיג האלב קלאצענדיג וחוזר חלילה רוקט זיך דעם זייגערל... פלוצלינג זע איך מיין הוט קומט צו פארן פארנט פון מיין גמרא... וואס גייט פאר?!
איך זע א אינגערמאן מיט א ריפס,ברייטן קאפעלוטש, ערנסטן פנים, טיפע אויגן, שווארצע גלעזער, און רויטן קמץ בערדל, קומט צוגיין מיט זיין ריזזיגן שולחן ערוך הלכות ריבית און נאך גרעסערן טור... און ווישט עס ארויף אויפן טיש...
מיטן לעצטן אטעם כאפ איך מיין טיי, איידער מיין הויזן ווערט נאס, און מיינע פוס ווערן אפגעקאכט לעבעדיגערהייט... איך כאפ א בליק אויף דעם רויטן אינגערמאן - אבער ער איז נישט דאהי, זיין קאפ איז טיף אין א ש"ך און קס"ח... שוין אוודאי באמערקט ער נישט וואס פליעט (תרתי משמע...), שוין הלוואי אויף מיר געזאגט, אזא דביקות בתורה...
דער זעצט זיך, און נעמט זיך טראסקענען שטיקער בקול רם... (אגב ס'האט מיר גוט גוט נערווירט...) איך מוז שוין וואוסן זיין נאמען.... כ'מיין וואס קען עס שוין זיין אשכנזי/טייטלבוים/פאנעט... אבער מיין מח וועבט שוין פלענער עס צו דערשנאפן... אבער זיין הוט טראגט ער דאך, זיין שולחן ערוך איז דאך דעם ביהמ"ד'ס...
וועל איך בלייבן נייגעריג?! נעע נישט ביי אונז אין גאליציע...
וחסד השם מעולם ועד עולם... דער האט אראפגעלאזט זיין היטל אויפן שו"ע, און ארויסגעגאנגען (מיט א ע')... איך כאפ שנעל דעם געלעגנהייט, און שטילערהייט הייב איך עס אויף פונעם עק... און דער סטיקערל אנטפלעקט זיך ברוב פאר והדר: ג. מייזליש 9174541770 ווא"וו יעצט קען איך אטעמען...
שפאצירענדיג אהיים, בליצן אויף די צוויי געשיכטע'ס אין מיין מוח... צוויי מעשה'ס, איין מאדנע נייגער... אבער די ביידע נעמען "קלינגען ענליך"... גדלי' מייזעלס/ג. מייזליש...
וואס גייט דא פאר?!?! מייזעלס!! מייזליש!! איז עס צוויי נעמען?! איז עס איין נאמען...
דער וואס גייט א דריי-פערטל-ראק, מיט א שטאפענס, שיינע ברילן, און א לעדערנעם טלית בייטעל - איז עס גורס "מייזעלס"...
און דער וואס גייט שיפע טאשן, ברייטע קאפעלוטש, פערטל שוך, און מתיבתא גלעזער - איז גורס מייזליש... ?!?!
וואס גייט זיין אויב א "מייזעלס" - ווערט מער חרדי'ש, און טוט זיך אן א גלאטע שווארצן רעקל און פשוט'ע ברילן - ווערט ער א "מייזליש"?!
און אויב א "מייזליש" - קויפט זיך מער שענערע גלעזער, און שפיציגע שוך - מעג ער זיך שוין רופן "מייזעלס"?!
חברה - לאמיר אייך מגלה זיין א סוד!! קענסט האלטן א סוד?! דאן קענסטו ווייטער ליינען...
ביידע זענען נישט ריכטיג!! סיי צד "מייזעלס" און סיי צד "מייזליש".... נאר וואס דען?! "מייזעלעס"!! (מיט 2 עין'ס)...
והמקור: וואס איז די רמ"א'ס נאמען? איסערל'ס! מסכים?! יעצט קוק אריין אין שער בלאט פון משנה ברורה: רבנו משה "איסרליש"... קוק אויך ביי באר הגולה: רבנו משה "רבקש"...
יעצט נעם א גמרא קוק ביי מהרש"א: רבנו משה "אידליש"... וויאזוי ווייסן אונז הייסט דער מהרש"א?! "איידעלעס"...
וואס גייט דא פאר?! סמ"ך שי"ן?!
לאמיר אייך אויפקלערן: אין אלט אידיש , שרייבט מען א שין (שמאלית) אנשטאט א סמך... גיי קוק אין דיין מאמע'ס צאינה וראינה, און אין דיין זיידע'ס פעטרושקא משניות...
איידעל'ס זון - האט מען גערופן "איידעל'עס" = און געשריבן "איידל'ש".
מייזעל'ס זון - האט מען גערופן "מייזעל'עס" = און געשריבן "מייזל'ש".
והוא הדין לאיסער'ל מייטעל ורבקה...
הנוגע לענין מייזעלס/מייזליש, זענען ביידע פארדרייעט....
ווער האט אפגעמאכט אז די באלאבאטישע - גייען מיט די קרי, און די רבני'שע גייען מיט די כתיב (נאר די שטרעכל איז געווארן א י')... איין גאט ווייסט...
#דאס איז פון מיינע רייכע ארכיוון, כ'האף איר האט הנאה...
