מיין נסיעה קיין בעלזא, ראש השנה תשפ''ה. חלק א' ב' און ג' (דורך @בוטשער)
חלק א'
ס'איז שווער צו שילדערן אויף פען און פאפיר די געפילן וועלכע נעמען ארום יעדער בעלזא חסיד ווען מען גרייט זיך אן צו פארן אויף ראש השנה צום רבי'ן. ס'איז דא פיל מיט טעכנישע הכנות וואס ס'פעלט זיך אלס אויס כדאי צו ערמעגליכן אזא רייזע אבער די רוחניות'דיגע צוגרייטונגען זענען פילפאכיג שטערקער. ס'הייסט, מען פארט צום צדיק הדור!
די פאקטישע צוגרייטונגען הייבן זיך עטליכע וואכן פארן נסיעה. טראצדעם וואס איך געדענק נאך גוט פון די פארגאנגענע יארן אז אויב וויל מען פליען פאר א צוגעגנליכן פרייז ברויך באשטעלן דעם בילעט עטליכע חדשים פאר ראש השנה איז אבער גזירה על נסיעה שתשתכח מן הלב און איך אזוי ווי רוב עולם האב נאר באשטעטיגט מיין זיץ פלאץ עטליכע קארגע וואכן צום יו''ט.
מיט גרויס שתדלנות ביי די הויכע פענסטער האב איך בס''ד באוויזן צו קריגן א טיקעט פאר א גאר גינסטיגע פרייז. זייטס מיר נאכנישט מקנא, איך האב נישט געהאט קיין 'דיירעקט פלייט', דאס איז רעזערווירט אויסשליסליך פאר די רייכע לייט... און בכלל איז באקאנט פון צדיקים אז מען קען בלויז גרייכן דאס הייליג לאנד דורך יסורים. אלזא, זאל מען אפקומען מיט דעם.
מיט א קלאפעדיג הארץ האב איך געדרוקט ''קאנפערם'' און דערביי פארשלאסן דאס געשעפט, מאנטאג פרשת נצבים וילך איז די גורל'דיגע טאג.
''וועט מען קענען פארן אויף יו''ט?'' האט די פראגע נישט אויפגעהערט צו נודשען אין מיין מוח. יעדן טאג האב איך צוגעהערט די נייעס מיט אנגסט און פראבירט צו אויס חשבון'נען וואס די מצב וועט זיין אויף ראש השנה. די נייעס איז אבער געפארן אזוי ווילד אז קיינער האט נישט געקענט פארזען די סיטואציע. ''אז מען ווען זיין דארט וועט מען וויסן אז מען קען'' האט מיר א חבר געזאגט.
די וואכן האבן זיך געריקט מיט איר געווענטליכע ריטעם און גענוי פיר וואכן דערויף האב איך זיך געטראפן אין א טעקסי אונטערוועגס צום לופטפעלד. יאפ! מען קען פארן. אין מיין האנט ליגט א רענצל איבערגעפילט מיט מגדנות געשיקט פון טאטע צו זון און פון פעטער צו פלומעניק, נאך א זכות פארן יום הדין. נישט געזארגט, פאר די שטרענגע באערדע האב איך קלאר פארזיכערט אז אלעס אינעם רענצל האב איך זעלבסט געפאקט, (רעד איין א צווייטן אז זיי קענען דערשפירן א ליגענט)
'דשעי עף קעי' האב איך באפוילן פארן בעל עגלה. דער רוסיש אפשטאמיגע אלעקסי האט גוט פארשטאנען צו זיין פאך. און טאקע נאך געציילטע סעקונדן האבן זיינע דיקע שטיוול אראפגעדרוקט אויפן גאז איבערלאזנדיג בלויז א וואלקן פון רויעך. היידע, מ'פארט צום רבי'ן.
נאך א קורצע רייזע פון פינעוו און פערציג מינוט האב מיר דעגרייכט אונזער ציל. די ערשטע סטאנציע פונעם לאנגן וועג. אריינשפאצירנדיג אין לופטפעלד האב איך זיך געשפירט ווי א גאלד פיש אינעם ענדלאזן אקעאן. טויזענטער מענטשן פון אלע
ערליי נאציאנאליטעטן האבן זיך געיאגט אויף זייער וועג פארמירנדיג און ערנסטע געטומל. די גרויסע סקרינס אויפן וואנט מיט די צאל-לאזע מספר פון פלי רייזעס האבן מיר נישט קיין סאך געהאלפן געוואר צו ווערן צו וועלכע בודקע איך דארף מיך ווענדן ניטאמאל די צענדליגער לופטליניע איינגעשטעלטער מיט זייער גלאנציגע מונדירןזענען געווען בייהיליפיג. בלויז א צווייטער היימישע איד האט דאס געקענט באווייזן…
גיך האב איך אריינגעטשעקט ביי די סעלף טשעק אין און דאן זיך געיאגט צו 'סעקיורעטי'. ס'איז נישט פארבליבן צו סאך צייט ביזן פליגער.
פון דארט איז מען געלאפן צום געיט ווי מען האט אראפ געלייגט א מעריב ברוב עם און פון דארט צום ענדלאזע רייע פון מענטשן וועלכע האבן שוין געווארט ארויפצושטייגן אויפן פליגער. ס'איז וויכטיג צו ארויסהייבן די וויי געשריי פון די ארימערע שיכט וועלכע מוזן אייביג ווארטן ביז צום סוף צו קענען ארויפשטייגן בשעת ווען די מענטשן מיט שיינע טשופיקעס און געביגלטע רעקלך שפרייזן ארויף ווי ביים טאטן אין וויין גארטן. א כפרה.
ענדליך ענדליך האב זיך דערזען אויפן פליגער, די ערשטע זאך האב איך אנגעהויבן ארומצוזיכן מי ומי ההולכים, ווי זענען מיינע היימישע ברודער. איך האב אפגעאטעמט זענדיג אז עס איז דא ברייט מנין. א איד איז קיינמאל נישט אליינס.
''ווי הייסט א איד? צו ווי אהין פארט איר? ווען פארט איר צוריק? איר האט אפשר פלאץ?''... דאס איז בלויז א קליינע טייל פון די דורכשניטליכע קרייץ פארהער. מי כעמך ישראל. צו ערשט האבן מיר אפגעלערנט די דף מיט מיין נייע שכןאון דערנאך זייער שטארק פראבירט צו כאפן א דרימל ולא עלתה בידי.
נאך א זיבן שעה'דיגע רייזע האבן מיר בס''ד געלאנדעט אין די שארלס דע-גאל לופטפעלד, פאריז – פראנקרייך וועלכע שטייט על שמו ועל זכרו פון די פראנצויזישע גענעראל וועלכע האט געקעמפט אקעגן די דייטש האנט ביי האנט מיט די אליאירטע. די לןפטפעלד איז גאר א גרויסע אין א פארנומענער זייענדיג אז גרויסע צענטער פאר 'קאנעקטינג' פלייטס.(פארבינדונג רייזע'ס)
גלייך ביים אראפ שטייגן אין פאריז האבן מיר געזיכט א שטילן ווינקל און זיך געשטעלט זאגן סליחות מיט א ברען זיך נישט קימרנדיג מיט די בייזע בליקן פון די נייגעריגע פראנצויזן. נאכגעפאלגט האט א שטורעמישע שחרית און דערנאך זיך געמוטשעט צו לעזן דעם שווערן רעטעניש איבער ווי גענוי מיר דארפן אנקומען. די שילדן האבן געצייגט אז מיר ברויכן גיין מיט א שאטעל וועלכע זאל אונז אריבערפירן צו א צווייטע טערמינאל. מיר האבן געפאלגט. גאנצע פינעוו און צוואנציג מינוט האט דער אלטע באס קורסירט צווישן די פארשידענע טערמינאלן ביזן גרייכן צו אונזער טערמינאל. ס'האט מיר געקאסט א שמייכל צו הערן וויאזוי די פראנצויזישע בעלי קורא ליינען ארויס די אנאלפעבעטן מיט זייער אייגנארטיגע דיאלעקט.
אנקומענדיג צום געיט האט זיך אנגעזען א קיבוץ גליות ווי אידן פון מערערע לענדער וועלכע האבן געווארט דארטן אויפן פליגער וועלכע זאל אונז נעמען קיין ארץ ישראל.
צו ערשט האב איך זיך געשטעלט דאווענען מנחה במנין און גלייך דערנאך האב איך געמוזט גיין צום דעסק צו זיי מבשר זיין די פרייליכע בשורה אז איך בין טאקע דא און איך פלאן טאקע צו פארן מיטן פליגער. די אויספארשערין האט געשטעלט גאר הארבע פראגעס א שטייגער ווי ''וואס האסטו געלערנט אין ישיבה?'' ''וויפיל תפילות דאווענט מען יעדן טאג''... אבער געלויבט גאט, איך האב דאס אויך דורכגעשוויצט.
א קליינע פאנטשער האט זיך פארמירט ווען ס'האט זי ארויסגעשטעלט אז ביים מאכן 'סעלף טשעק אין' האב איך פארגעסן צו אראפנעמען די קליינע סטיקער און דאס אנקלעבן אויף מיין פאספארט. די איינגעשטעלטע האט מיר געסטראשעט אז אן דעם וועל איך נישט קענען קריגן מיינע פעקלעך אין ארץ ישראל. ב''ה א צווייטע איד אויפן סצענע האט אינטערווינירט און הכל על מקומו בא בשלום.
אצינד בין איך ענדליך ענדליך געזעצן אויפן פליגער אויפן וועג קיין ארץ ישראל. די הרגשים האבן געטוליעט אויפן העכסטן גראד בשעת די לאו פעט שלעפער טראק האט ארויסגעשלעפט דעם פליגער פון איר רוה ארט און איר ארויפגעפירט אויפן לאנגן לויף וועג. א פארטייבנדע גערויש האט זיך געהערט בשעת ווען די גרויסע רעדער האבן זיך אראפגעיאגט אויפן ראנוועי. די נאז האט זיך געהויבן און די גאנצע קערפער איז מיט געפארן. צאתכם לשלום פאריז.
האלטנדיג אומגעפער פערציג מינוט פארן לאנדן האט זיך פלוצלונג געהערט די פילאט'ס באסאווע שטימע איבער די הויכהילכער, ''אכטונג, צוליב זיכערהייט סיבות וועט מען יעצט נישט קענען לאנדן אין בן גוריון. זאכן קענען זיך נאך טוישן דעריבער ווען מען אדערווייל פארזעצן מיט אונזער רייזע קיין תל אביב אבער אויב עס וועט זיך נישט פארבעסערן וועט מען זיין געצווינגען צו לאנדן אין קפריסין''. א זויערקייט האט ארומגענומען אלע מיטרייזנדע, ''וואס גייט פאר'' האט אלע אייניג געוואלט וויסן. די קלאנגען האבן זיך פארשפרייט אז ארץ ישראל איז אונטער אטאקע דורך איראן. ''הונדערעטער באליסטישע מיסיל'ס זענען שוין אריינגעפלויגן!'' די עולם איז אריין אין פאניק.
נאך עטליכע מינוט איז אריבער און מיטאמאל האט די פליגער גענומען א שארפן דריי, די דעסטינאציע אויפן סקרין האט זיך געטוישט. אצינד איז געשטאנען ''קפריסין'' אלס אונזער ציל. צובראכן אבער הילפלאז האב איך מיטאגעהאלטן ווי די פליגער פארקירווירט זיך און פארט אוועק פון ארץ ישראל. אויסער זאגן תהילים האב איך גארנישט געקענט טון.
נאך עטליכע לאנגע מינוטן האט זיך ווידעראמאל געהערט די פילאט'ס שטימע, ''אזוי ווי זאכן האבן זיך בארואיגט וועט מען יא קענען לאנדן אין בן גוריון'' האט ער מבשר געווען די פרייליכע נייעס... און טאקע גלייך דערנאך האט די פליגער צוריקגעבויגן איר נאז אין די גוטע ריכטונג. דאס באדייט תשובה - זיך אומקערן צום ריכטיגן דרך… מיינע אויגן זענען געווען געוואנדן צום פענסטערל צו זען אויב עס ס'זעט זיך נאך סיי וועלכע שיריים פון די איראנער אטאקע. איך בין נישט געווען רואיג...
ווי נאר די עראפלאן האט אנגערירט די הארטע אספאלט האבן הילכיגע קלאטשערייען אויסגעבראכן, בעיקר פון די נישט היימישע און פון די עלטערע דור... אבער יעדער איז געווען צופרידן צו לאנדן.
ווי א 'טיפיקל' חסידש'ע איד האב איך זיך ארויסגעלאזט אויף א מאראטאן געלויף אראפ די קארידארן וועלכע פירן צו פאספארט קאנטראל ווילנדיג זיך זען אינדרויסן ווי שנעלער. פאספארט קאנטראל איז אריבער אן קיין אינצידענט און בליץ שנעל האב איך זיך געטראפן אינטן ווארטנדיג אויפן באן.
צוליב די מיסיל אטאקע איז אלס געפארן אביסל שפעטער, מיינע אויגן האבן זיך שיעור נישט צוגעמאכט פון גרויס מידיקייט. ביי דעם פונקט האב איך שוין געהאלטן ביי באלד פיר און צוואנציג שעה אריין אינעם רייזע אן קיין שלאף און אן געהעריגע עסן (נאו אפענס) פארשוויצט און שמיציג, איך האב שוין געדארפט א בעט. (יהי רצון אז דאס זאל זיין גערעכנט ווי א לעגיטימע גלות וואנדעריי און מכפר זיין מיינע זינד…)
די באן איז אנגעקומען און איך האב זיך באקוועם געמאכט דערויף, טראץ די שארפע ווארענונגען האב איך פלאצירט מיינע שווערע רענצלעך אויף די אנדערע צוויי זיצן נעבן מיר און געכאפט א שטיקל דרימל. יעצט בין איך שוין געווען גרייט צו שלאפן ווי אימער. צוויי און צוואנציג מינוט האט געדויערט די רייזע אריין קיין ירושלים, קוים גענוג פאר א פערדן שלאף…
''תחנה הבאה יצחק נבון'' האב איך געהערט די טיפע שטימע אויסרופן. איך האב א כאפ געטון מיינע געפעק און זיך אראפגעשלעפט פונעם באן.
''זיבעציג שקל'' זאגט מיר דער נערוועזער נהג אינדרויסן פון די באן סטאנציע, לאמיר זיין קלאר מען רעדט פון א פינעוו מינוטיגע רייזע... ער האט ניטאמאל פראבירט צו באהאלטן זיין שמייכל אז עס איז אים געלונגען צו אריינבאקומען א תמימות'דיגע אמעריקאנער וועלכע קען בלויז א צוהאקטער עברית. וואס ער ווייסט נישט איז אז אפי איך וואלט ווען געווען א היגער און איך וואלט געקענט א גוטע עברית וואלט איך זיך מילא נישט געטענה'ט, בלויז דרייסיג פראצענט פון מיין קערפער האט פונקציונירט, די איבריגע איז געלאפן אויף אוטא פילאט…
ולירושלים עירך
לינק צו חלק ב' ר''ה אין בעלזא חלק ב'
לינק צו חלק ג' ר''ה אין בעלזא חלק ג'
