Re: דער פולמוס איבער מאשין מצות
איישישאק האט געשריבן: און אזוי אויך פון חמץ. פילן איז דאך שלא כדרך הנאתו.
איי דאונט טינק טהיס איז טרו "אין דשזענעראל"
די אחראים: אחראי , גבאי ביהמד
איישישאק האט געשריבן: און אזוי אויך פון חמץ. פילן איז דאך שלא כדרך הנאתו.
איישישאק האט געשריבן: עולם הפוך ראיתי. ווי איז מען מקיל מיט קטניות פאר קטנים? נאר ביי פארמולא, ווען מקען נישט טרעפן קיין מילך פארמולא, און דאס איז ביי קטני קטנים ממש. אבער סתם אזוי פאר קטנים?! און די זעלבע מענטשן זענען גאר 'מחמיר' ביי קטנים נישט צוצולאזן מאשין מצות? ווי נעמט מען אזא מאס אמונות טפלות?
איישישאק האט געשריבן:איטשע האט געשריבן:איישישאק האט געשריבן: עולם הפוך ראיתי. ווי איז מען מקיל מיט קטניות פאר קטנים? נאר ביי פארמולא, ווען מקען נישט טרעפן קיין מילך פארמולא, און דאס איז ביי קטני קטנים ממש. אבער סתם אזוי פאר קטנים?! און די זעלבע מענטשן זענען גאר 'מחמיר' ביי קטנים נישט צוצולאזן מאשין מצות? ווי נעמט מען אזא מאס אמונות טפלות?
קטניות איז נישט באשטומט דעווארן אלץ ״חמץ גמור״!
מצד השני, בדרך צחות, אזוי ווי צאנזער רב שרייבט אז מאשין מצה איז ״חמץ גמור״, אולי האט עס א דין ווי א ״גוי דמור״ וואס כידוע האט א דין ישראל, דו״ק והמב״י
דו נוצסט אכט ווערטער, אויף וואס איך האב גענוצט צוויי.
איטשע האט געשריבן: מעשה קלער איך אביסל טיעפער
צאנזער רב האט נישט געלאזט גיין קיין שייטל [אריינגערעכנט, פריזעט און שפיצל], היינט בין איך מקיל, קען איך ווערן א פרומע מיט׳ן נישט עסן מאשין מצות???
אדער איז אן אנדערע עצה, פאר די לויף פון די ימי הפסח, זאל מען ווערן אויס צאנזער, מען קען ווערן א לעמבערגער חסיד, עסן מאשין מצות ע״ד די גדולי ישראל המתירין, און און נאך פסח, צוריק טוישן... [מען מעג בלויז טוישן רעליגע ווען רבי ווערט נסתלק?]
מצד השני, איז דאך היינט א דר ווי ידער האט זיך איך בעקאפ רבי, נניח אז דער בעקאפ רבי איז נישט פונ׳ם צאנזער חדר, פילייכט קען מען אויך מקיל זיין...
איישישאק האט געשריבן: מישסט אויס בל יראה און איסור אכילה
איטשע האט געשריבן: מעשה קלער איך אביסל טיעפער
צאנזער רב האט נישט געלאזט גיין קיין שייטל [אריינגערעכנט, פריזעט און שפיצל], היינט בין איך מקיל, קען איך ווערן א פרומע מיט׳ן נישט עסן מאשין מצות???
[גלייך־ווערטל אלערט!!]
אדער איז אן אנדערע עצה, פאר די לויף פון די ימי הפסח, זאל מען ווערן אויס צאנזער, מען קען ווערן א לעמבערגער חסיד, עסן מאשין מצות ע״ד די גדולי ישראל המתירין, און און נאך פסח, צוריק טוישן... [מען מעג בלויז טוישן רעליגע ווען רבי ווערט נסתלק?]
מצד השני, איז דאך היינט א דר ווי ידער האט זיך איך בעקאפ רבי, נניח אז דער בעקאפ רבי איז נישט פונ׳ם צאנזער חדר, פילייכט קען מען אויך מקיל זיין...
סטאוו יא פיטא האט געשריבן:איטשע האט געשריבן: מעשה קלער איך אביסל טיעפער
צאנזער רב האט נישט געלאזט גיין קיין שייטל [אריינגערעכנט, פריזעט און שפיצל], היינט בין איך מקיל, קען איך ווערן א פרומע מיט׳ן נישט עסן מאשין מצות???
אדער איז אן אנדערע עצה, פאר די לויף פון די ימי הפסח, זאל מען ווערן אויס צאנזער, מען קען ווערן א לעמבערגער חסיד, עסן מאשין מצות ע״ד די גדולי ישראל המתירין, און און נאך פסח, צוריק טוישן... [מען מעג בלויז טוישן רעליגע ווען רבי ווערט נסתלק?]
מצד השני, איז דאך היינט א דר ווי ידער האט זיך איך בעקאפ רבי, נניח אז דער בעקאפ רבי איז נישט פונ׳ם צאנזער חדר, פילייכט קען מען אויך מקיל זיין...
און דיין רב ז"ל האט נישט געוויסט פון צאנזע רב פון שייטלעך? האט דער סאטמארער רב נישט געוויסט פון די איסור אויף שפיצלעך? טוט מיר א טובה, דער נחש הקדמוני האט שוין אויסגעטראפן דעם סארט פשעטל... ביטע, ס'ווייסט יעדער וואס געהערט צי דעם חדר, די שארפקייט און חומר וואס דער צאנזע רב האט אוועקגעשטעלט דעם איסור פון מאשין מצות, און ווי הארב ס'איז געווארן אנגענימען ביי די תלמידים. וואס פארא מין צישטעל איז דאס צי שייטלען?!
די המשך תגובה אייערע איז בלתי מובן כלל וכלל און ווארפט א שאטן אויף אייער תגובה פריער אין טאג.
איישישאק האט געשריבן: מיר דארפן מעורר זיין נאך א נקודה.
אין געוויסע חדרים, הערשט א הכנעה צו איין פוסק מער ווי אנדערע. אין אלגעמיין, למשל, איז דער חתם סופר פארהייליגט ביי אלע אידן בכל מקומות מושבותיהם. דאס מיינט אבער נישט אז הלכה כמותו בכל מקום. ווי אויך דער שו"ע הרב, דער פרמ"ג, דער אליה רבה און נאך. קיין שום פוסק האט נישט קיין פרייע טשעק אז אלס דארף זיין ווי ער זאגט. און אפילו ווען די הכרעה איז ווי איין פוסק, דאס מיינט נישט אז די אנדערע זענען ארויס פון בית המדרש.
אין ליובאוויטש, איז דער שו"ע הרב דער לעצטע פוסק. אין אנדערע קרייזן, איז ער נאר איינער פון זיי.
ווי איז עס ביים דברי חיים? טון חסידישע אונגארישע\גאליציאנער אידן אלס מיט זיין פסק? איז ער דען דער פוסק אחרון אויף אלס און אלעם? פון שייטלעך וכדו' זעט מען אז ער איז נישט. יא, ער איז פארהייליגט, פונקט ווי דער חתם סופר. איז וואס? פאר דעם איז עס שוין חמץ גמור? איינער וואס נוצט א מקוה וואס איז דלא כשיטתו זענען זיין קינדער בני נדה?
הלכה האט א מהלך, עס איז נישט קיין אמונה טפלה.
איטשע האט געשריבן: .....אבער אז אימיצער האט בלויז א כזית מאשין מצה יוצא צו זיין די כזיתים פסח ביינאכט, נלענ״ד אז ער זאל עסן בלויז די כזיתים ותו לא.
אבער יאך בין קיין רב. איז מילא מיין דעת לגבי זה בטל ומבוטל.
טראק דרייווער האט געשריבן:איטשע האט געשריבן: .....אבער אז אימיצער האט בלויז א כזית מאשין מצה יוצא צו זיין די כזיתים פסח ביינאכט, נלענ״ד אז ער זאל עסן בלויז די כזיתים ותו לא.
אבער יאך בין קיין רב. איז מילא מיין דעת לגבי זה בטל ומבוטל.
חס ושלום, און דיין דעת איז טאקע בטל ומבוטל קעגן רוב רובו פון אונזערע גדולי הפוסקים וואס האבן געהאלטן אז מאשין מצות איז חמץ גמור (אריינגערעכנט מ תלמידי הכתב סופר וואס האבן געהאלטן אז ער האט דאס מתיר געווען נאר ווייל מען האט דאס ממילא געמאכט האט ער שוין געזעהן אז עס זאל זיין די מערסטע כשר וואס איז שייך, עס איז דא ביי דעם א עובדא מיט דער זכרון יהודה מסאטמאר).
און ווען איינער האט בלויז א כזית מאשין מצה, וואס לויט רוב רובן פון די גדולי הפוסקים איז דאס חמץ גמור, און אפילו בימינו איז בכלל נישט פשוט צו זאגן אז זייערע טעמים לאיסור איז אוועקגעגאנען, איז אוודאי אז שב ואל תעשה עדיף און מען טאר דאס נישט עסן.
און יאך בין קיין רב, איז מילא מיין דעת בטל ומבוטל קעגן רוב פוסקים וואס האבן געאסר'ט מאשין מצות און דאס געהאלטן פאר חמץ גמור.
(אגב, די היינטיגע מאשין חמץ המכונה מצות רירט די טייג נישט אן קיין הייסע אייזן בשעת מעשה? דאכט זיך מיר אז דאס איז געווען איינס פון די טעמים לאיסור פון די חידושי הרי"ם)
און בנוגע די טענה אז די היינטיגע מאשינען זענען בעסער און נישט אויף דעם האבן די אוסרים גערעדט, חוץ מזה וואס יתכן אז דאס איז שטותים והבלים און היינט איז נאך ארגער (ווי איך האב געהערט אין א שיעור פון ר' אשר ווייס), ברענג איך דא א בריוו פונעם מהרש"ב ווי ער באציט זיך טאקע צו די טענה, (אגרות-קודש מוהרש"ב, א, עמ' שטז-שיז)
בדבר המאשין [=מכונה] לאפיית מצה, הלא זה כמה שנים מלפנים רבו המנגדים על המאשינען, ובמה מצאו עתה שטובה היא, וגם עוד מהודר ביותר וביתרון, אשר הרבנים הגדולים ז"ל יראי ה' וחרדים לדבר הוי' אשר בדור שלפנינו אסרו את המאשין, ומהם אשר לא רצו לגלות הטעמים שלהם בכדי שלא יסתרו אותם, אבל פסקו בתוקף לאיסור, ומהם שכותבים שהוא חמץ גמור, איך ימלא לבנו לעבור ח"ו על דבריהם.ולבד החששים שכתבו בזה, שמעתי זה איזה שנים מר' יחיאל האלפערין.. שאמר לו חימיק [=כימאי] ירא-אלקים ובר-אוריין, אשר על-פי חוקי החימיע בנגיעת העיסה בהמעטאל של הוואלצין [=במתכת של הגלילים] נעשה בה חימוץ תיכף ברגע זו. ואני מאמין אשר הרבנים הגאונים הנ"ל רוח ה' נוססה בהם לאסור בתוקף את המכונה מצד החשש הנורא הנ"ל, אף שהם לא ידעו מזה, ועל-דרך מ"ש בשו"ת צמח-צדק יו"ד סי' קע"ו ח"ג בשם האורים-ותומים. וכאשר כבודו שואל מאתי, אני איני מסכים על-זה בשום אופן, ואין לנו לחדש דברים כי-אם לילך בדרך הישרה שהניחו לנו רבותינו הק' זצוקללה"ה.
פנימחדשות האט געשריבן:טראק דרייווער האט געשריבן:איטשע האט געשריבן: .....אבער אז אימיצער האט בלויז א כזית מאשין מצה יוצא צו זיין די כזיתים פסח ביינאכט, נלענ״ד אז ער זאל עסן בלויז די כזיתים ותו לא.
אבער יאך בין קיין רב. איז מילא מיין דעת לגבי זה בטל ומבוטל.
חס ושלום, און דיין דעת איז טאקע בטל ומבוטל קעגן רוב רובו פון אונזערע גדולי הפוסקים וואס האבן געהאלטן אז מאשין מצות איז חמץ גמור (אריינגערעכנט מ תלמידי הכתב סופר וואס האבן געהאלטן אז ער האט דאס מתיר געווען נאר ווייל מען האט דאס ממילא געמאכט האט ער שוין געזעהן אז עס זאל זיין די מערסטע כשר וואס איז שייך, עס איז דא ביי דעם א עובדא מיט דער זכרון יהודה מסאטמאר).
און ווען איינער האט בלויז א כזית מאשין מצה, וואס לויט רוב רובן פון די גדולי הפוסקים איז דאס חמץ גמור, און אפילו בימינו איז בכלל נישט פשוט צו זאגן אז זייערע טעמים לאיסור איז אוועקגעגאנען, איז אוודאי אז שב ואל תעשה עדיף און מען טאר דאס נישט עסן.
און יאך בין קיין רב, איז מילא מיין דעת בטל ומבוטל קעגן רוב פוסקים וואס האבן געאסר'ט מאשין מצות און דאס געהאלטן פאר חמץ גמור.
(אגב, די היינטיגע מאשין חמץ המכונה מצות רירט די טייג נישט אן קיין הייסע אייזן בשעת מעשה? דאכט זיך מיר אז דאס איז געווען איינס פון די טעמים לאיסור פון די חידושי הרי"ם)
און בנוגע די טענה אז די היינטיגע מאשינען זענען בעסער און נישט אויף דעם האבן די אוסרים גערעדט, חוץ מזה וואס יתכן אז דאס איז שטותים והבלים און היינט איז נאך ארגער (ווי איך האב געהערט אין א שיעור פון ר' אשר ווייס), ברענג איך דא א בריוו פונעם מהרש"ב ווי ער באציט זיך טאקע צו די טענה, (אגרות-קודש מוהרש"ב, א, עמ' שטז-שיז)
בדבר המאשין [=מכונה] לאפיית מצה, הלא זה כמה שנים מלפנים רבו המנגדים על המאשינען, ובמה מצאו עתה שטובה היא, וגם עוד מהודר ביותר וביתרון, אשר הרבנים הגדולים ז"ל יראי ה' וחרדים לדבר הוי' אשר בדור שלפנינו אסרו את המאשין, ומהם אשר לא רצו לגלות הטעמים שלהם בכדי שלא יסתרו אותם, אבל פסקו בתוקף לאיסור, ומהם שכותבים שהוא חמץ גמור, איך ימלא לבנו לעבור ח"ו על דבריהם.ולבד החששים שכתבו בזה, שמעתי זה איזה שנים מר' יחיאל האלפערין.. שאמר לו חימיק [=כימאי] ירא-אלקים ובר-אוריין, אשר על-פי חוקי החימיע בנגיעת העיסה בהמעטאל של הוואלצין [=במתכת של הגלילים] נעשה בה חימוץ תיכף ברגע זו. ואני מאמין אשר הרבנים הגאונים הנ"ל רוח ה' נוססה בהם לאסור בתוקף את המכונה מצד החשש הנורא הנ"ל, אף שהם לא ידעו מזה, ועל-דרך מ"ש בשו"ת צמח-צדק יו"ד סי' קע"ו ח"ג בשם האורים-ותומים. וכאשר כבודו שואל מאתי, אני איני מסכים על-זה בשום אופן, ואין לנו לחדש דברים כי-אם לילך בדרך הישרה שהניחו לנו רבותינו הק' זצוקללה"ה.
מער ווי מאכען באלד און גרויס געוויסע ווערטער פעלט נישט אויס ביי דער תגובה..
טראק דרייווער האט געשריבן:איטשע האט געשריבן: .....אבער אז אימיצער האט בלויז א כזית מאשין מצה יוצא צו זיין די כזיתים פסח ביינאכט, נלענ״ד אז ער זאל עסן בלויז די כזיתים ותו לא.
אבער יאך בין קיין רב. איז מילא מיין דעת לגבי זה בטל ומבוטל.
חס ושלום, און דיין דעת איז טאקע בטל ומבוטל קעגן רוב רובו פון אונזערע גדולי הפוסקים וואס האבן געהאלטן אז מאשין מצות איז חמץ גמור (אריינגערעכנט מתלמידי הכתב סופר וואס האבן געהאלטן אז ער האט דאס מתיר געווען נאר ווייל מען האט דאס ממילא געמאכט האט ער שוין געזעהן אז עס זאל זיין די מערסטע כשר וואס איז שייך, עס איז דא ביי דעם א עובדא מיט דער זכרון יהודה מסאטמאר).
און ווען איינער האט בלויז א כזית מאשין מצה, וואס לויט רוב רובן פון די גדולי הפוסקים איז דאס חמץ גמור, און אפילו בימינו איז בכלל נישט פשוט צו זאגן אז זייערע טעמים לאיסור איז אוועקגעגאנען, איז אוודאי אז שב ואל תעשה עדיף און מען טאר דאס נישט עסן.
און יאך בין קיין רב, איז מילא מיין דעת בטל ומבוטל קעגן רוב פוסקים וואס האבן געאסר'ט מאשין מצות און דאס געהאלטן פאר חמץ גמור.
(אגב, די היינטיגע מאשין חמץ המכונה מצות רירט די טייג נישט אן קיין הייסע אייזן בשעת מעשה? דאכט זיך מיר אז דאס איז געווען איינס פון די טעמים לאיסור פון די חידושי הרי"ם)
און בנוגע די טענה אז די היינטיגע מאשינען זענען בעסער און נישט אויף דעם האבן די אוסרים גערעדט, חוץ מזה וואס יתכן אז דאס איז שטותים והבלים און היינט איז נאך ארגער (ווי איך האב געהערט אין א שיעור פון ר' אשר ווייס), ברענג איך דא א בריוו פונעם מהרש"ב ווי ער באציט זיך טאקע צו די טענה, (אגרות-קודש מוהרש"ב, א, עמ' שטז-שיז)
בדבר המאשין [=מכונה] לאפיית מצה, הלא זה כמה שנים מלפנים רבו המנגדים על המאשינען, ובמה מצאו עתה שטובה היא, וגם עוד מהודר ביותר וביתרון, אשר הרבנים הגדולים ז"ל יראי ה' וחרדים לדבר הוי' אשר בדור שלפנינו אסרו את המאשין, ומהם אשר לא רצו לגלות הטעמים שלהם בכדי שלא יסתרו אותם, אבל פסקו בתוקף לאיסור, ומהם שכותבים שהוא חמץ גמור, איך ימלא לבנו לעבור ח"ו על דבריהם.ולבד החששים שכתבו בזה, שמעתי זה איזה שנים מר' יחיאל האלפערין.. שאמר לו חימיק [=כימאי] ירא-אלקים ובר-אוריין, אשר על-פי חוקי החימיע בנגיעת העיסה בהמעטאל של הוואלצין [=במתכת של הגלילים] נעשה בה חימוץ תיכף ברגע זו. ואני מאמין אשר הרבנים הגאונים הנ"ל רוח ה' נוססה בהם לאסור בתוקף את המכונה מצד החשש הנורא הנ"ל, אף שהם לא ידעו מזה, ועל-דרך מ"ש בשו"ת צמח-צדק יו"ד סי' קע"ו ח"ג בשם האורים-ותומים. וכאשר כבודו שואל מאתי, אני איני מסכים על-זה בשום אופן, ואין לנו לחדש דברים כי-אם לילך בדרך הישרה שהניחו לנו רבותינו הק' זצוקללה"ה.
Gevald Geshrigen האט געשריבן:איטשע האט געשריבן:איישישאק האט געשריבן: עולם הפוך ראיתי. ווי איז מען מקיל מיט קטניות פאר קטנים? נאר ביי פארמולא, ווען מקען נישט טרעפן קיין מילך פארמולא, און דאס איז ביי קטני קטנים ממש. אבער סתם אזוי פאר קטנים?! און די זעלבע מענטשן זענען גאר 'מחמיר' ביי קטנים נישט צוצולאזן מאשין מצות? ווי נעמט מען אזא מאס אמונות טפלות?
קטניות איז נישט באשטומט דעווארן אלץ ״חמץ גמור״!
מצד השני, בדרך צחות, אזוי ווי צאנזער רב שרייבט אז מאשין מצה איז ״חמץ גמור״, אולי האט עס א דין ווי א ״גוי דמור״ וואס כידוע האט א דין ישראל, דו״ק והמב״י
כמעט א יעדער מורה הוראה וועט מקיל זיין ביי חולים שאין בהם סכנה צו נעמען מעדיצינען אדער וויטאמינען פון קטניות
דברים פשוטים וואס מדארף שוין היינט מסבירןGevald Geshrigen האט געשריבן:do i really need to xplain again ?
רוב סאטמאר און פאפא סקווער וכו' שטאמען פון זיידעס וואס האבן געגעסן מאשין מצות און בזמנו פאר אמעריקא נישט אנגענומען דעם פסק פונעם דברי חיים אפילו וואס א יעדעס ווארט
איז געווען קודש קדשים
די באקאנטע פסקים פון:
שייטלעך
מאשין מצות
שטאפ גענז
מקואות
שטאטס מבין האט געשריבן: ↑ פרייטאג פעברואר 16, 2024 1:59 amאיך וואלט זיך געוואלט יאגן, איך האב נאר נישט קיין צייט... (בשם החת"ס)