גניבות ספרותית: מחברים המתלבשים בטליתם של אחרים
אויף מיין חתונה איז הרב יצחק שטערענהעל ז"ל געקומען צו פארען פון באלטימאר. ער האט מיר געגעבען א מתנה, זיין ספר כוכבי יצחק, חלק ראשון.
אונעם פתיחה האט ער א מאמר מיטען טיטל 'האומר דבר בשם אמרו'
ער באשרייבט דארט וואס מען טרעפט מחברים וואס זענען זיך מתלבש בטליתו של אחרים, זיי שרייבען און דרוקען חיד"ת וואס זיי האבען גע'לקח'ענט פון אנדערע מחברים. א טייל פון די לקחנים וועלען עפעס ארום דרייען דער סגנון מרישא לסיפה, אדער טוישען עטליכע ווערטער, כדי עס זאל נישט ממש אויס זעהן אוויא דער אריגענעלער. רב שטערנהעל ז"ל שרייבט אז זיי זענען מקיים די רייד פונעם נביא 'וגם גנבו וגם כחשו וגם שמו בכליהם...'
ווייטער זענען דא מחברים וואס טוישען אפילו נישט דער לשון, נאר דרוקען יענעם'ס חידושי תורה אינטערען אייגענעם נאמען.
די מחברים וואס זענען נתפס און דער חטא, זענען נישט אלע גלייך.
עס זענען דא א זעלכע וואס האבען סתם א חשק צו זיין א מחבר פון א ספר. אבער דער חשק און רצון צו הארעווען און מחדש זיין חידושי תורה האבען זיי נישט. דער וועט נעמען דער גרינגער וועג. ער וועט דרוקען יענעם'ס מיט יענעם'ס לשון און גארנישט משנה זיין. אזעלכע מחברים ווערען אהגעריפען בשם 'גזלן מדאורייתא'
עס זענען דא נאך א סיג מחברים וואס זענען בעצם תלמודי חכמים און האבען די כשרונות צו מחדש זיין חידושים, אבער עז איז גרינגער נעמען יענעם'ס אויך. דער וועט איבער ארבעטען די געלקחנטע חידושים און זענען עס קונה 'בשינוי מעשה'. און די לומדישע וועלט ווערען דאס אהנגעריפען 'בישול מחדש' - (רב שטערנהעל ז"ל באמערקט אז די מחברים האלטען יש בישול אחר בישול בכל האיסורין, איז שוין מער נישט דא קיין חיוב פון 'לומר דבר בשם אמרו')
ער שרייבט וויטער, אז עס איז דא א כת שלישית. די זענען תלמידי חכמים וואס האבען נאך א ביסעל מורא פון זיך מתלבש זיין בטליתו של חבירו. איז וואס טוהן זיי? זיי וועלען שרייבען יענעם'ס חידוש מיט זייער אייגענעם לשון, און צום סוף וועט קומען א הערה: עי' בס' פלוני.
און מונקאטש און ישיבה, וויא רב שטערענהעל ז"ל האט געלערענט, האט מען גזאגט אויף א זאנעם אז ער איז 'דומה כאלו מעמידים את הגנב אצל הפתח...
דאס איז בתורת הקדמה.
ומה הביאני עד הלום?
זיצענדיג און בטל'ן צייט אויף היברו בוקס האב איך מיך אנגעשטויסען ממש און אזא פאל,
עס זענען דא צוויי ספרים אויף מקורי מנהגים
ספר מקורי מנהגים - אברהם ב"ר יוסף לעוויזאהן - געדרוקט און בערלין בשנת תר"ו
ספר מקורי מנהגים - יוסף פינקלשטיין, ממישקאלטץ. געדרוקט און אמסטערדאם בשנת תרע"ו
דער ספר פון לעוויזאהן ענטהאלט 143 עמודים.
דער ספר פון פינקעלשטיין ענטהאלט 39 עמודים.
פינקעלשטיין'ס ספר איז געדרוקט 70 יאהר שפעטער פון לעוויזאהן. אבער און זיין הקדמה שרייבט ער א דאטום 'שנת תאיר'
אפילו דער נאמען איז די זעלבע
דא איז א דוגמא:
דער הקדמה פון לעוויזאהן'ס ספר הייבט זיך אהן
יעצט דא איז דער הקדמה פון פינקעלשטיין. (ער ריפט עס נישט בשם הקדמה, ער ריפט עס בשם הערה)
די ענדע פון די הקדמות.
דאס ערשטע איז פון לעוויזאהן דאס צווייטע איז פון פינקעלשטיין
און אז מען קוקט ווייטער אריין און די צוויי ספרים זעהט מען ממש וויא איינער האט גלקחנ'ט פונעם צווייטען.
יעצט איז נאר צו פעסט שטעלען ווער איז דער גנב
אונעם פתיחה האט ער א מאמר מיטען טיטל 'האומר דבר בשם אמרו'
ער באשרייבט דארט וואס מען טרעפט מחברים וואס זענען זיך מתלבש בטליתו של אחרים, זיי שרייבען און דרוקען חיד"ת וואס זיי האבען גע'לקח'ענט פון אנדערע מחברים. א טייל פון די לקחנים וועלען עפעס ארום דרייען דער סגנון מרישא לסיפה, אדער טוישען עטליכע ווערטער, כדי עס זאל נישט ממש אויס זעהן אוויא דער אריגענעלער. רב שטערנהעל ז"ל שרייבט אז זיי זענען מקיים די רייד פונעם נביא 'וגם גנבו וגם כחשו וגם שמו בכליהם...'
ווייטער זענען דא מחברים וואס טוישען אפילו נישט דער לשון, נאר דרוקען יענעם'ס חידושי תורה אינטערען אייגענעם נאמען.
די מחברים וואס זענען נתפס און דער חטא, זענען נישט אלע גלייך.
עס זענען דא א זעלכע וואס האבען סתם א חשק צו זיין א מחבר פון א ספר. אבער דער חשק און רצון צו הארעווען און מחדש זיין חידושי תורה האבען זיי נישט. דער וועט נעמען דער גרינגער וועג. ער וועט דרוקען יענעם'ס מיט יענעם'ס לשון און גארנישט משנה זיין. אזעלכע מחברים ווערען אהגעריפען בשם 'גזלן מדאורייתא'
עס זענען דא נאך א סיג מחברים וואס זענען בעצם תלמודי חכמים און האבען די כשרונות צו מחדש זיין חידושים, אבער עז איז גרינגער נעמען יענעם'ס אויך. דער וועט איבער ארבעטען די געלקחנטע חידושים און זענען עס קונה 'בשינוי מעשה'. און די לומדישע וועלט ווערען דאס אהנגעריפען 'בישול מחדש' - (רב שטערנהעל ז"ל באמערקט אז די מחברים האלטען יש בישול אחר בישול בכל האיסורין, איז שוין מער נישט דא קיין חיוב פון 'לומר דבר בשם אמרו')
ער שרייבט וויטער, אז עס איז דא א כת שלישית. די זענען תלמידי חכמים וואס האבען נאך א ביסעל מורא פון זיך מתלבש זיין בטליתו של חבירו. איז וואס טוהן זיי? זיי וועלען שרייבען יענעם'ס חידוש מיט זייער אייגענעם לשון, און צום סוף וועט קומען א הערה: עי' בס' פלוני.
און מונקאטש און ישיבה, וויא רב שטערענהעל ז"ל האט געלערענט, האט מען גזאגט אויף א זאנעם אז ער איז 'דומה כאלו מעמידים את הגנב אצל הפתח...
דאס איז בתורת הקדמה.
ומה הביאני עד הלום?
זיצענדיג און בטל'ן צייט אויף היברו בוקס האב איך מיך אנגעשטויסען ממש און אזא פאל,
עס זענען דא צוויי ספרים אויף מקורי מנהגים
ספר מקורי מנהגים - אברהם ב"ר יוסף לעוויזאהן - געדרוקט און בערלין בשנת תר"ו
ספר מקורי מנהגים - יוסף פינקלשטיין, ממישקאלטץ. געדרוקט און אמסטערדאם בשנת תרע"ו
דער ספר פון לעוויזאהן ענטהאלט 143 עמודים.
דער ספר פון פינקעלשטיין ענטהאלט 39 עמודים.
פינקעלשטיין'ס ספר איז געדרוקט 70 יאהר שפעטער פון לעוויזאהן. אבער און זיין הקדמה שרייבט ער א דאטום 'שנת תאיר'
אפילו דער נאמען איז די זעלבע
דא איז א דוגמא:
דער הקדמה פון לעוויזאהן'ס ספר הייבט זיך אהן
בטרם אבא לבאר מערכת החיבור והתועלת אשר כוננתי בו , אודה ד' בכל לבב, כי גבר עלי חסדו לשום חלקי מיושבי בית המדרש,וזיכני לעמוד לפני עדות בישראל ולשרתם בקודש
יעצט דא איז דער הקדמה פון פינקעלשטיין. (ער ריפט עס נישט בשם הקדמה, ער ריפט עס בשם הערה)
בטרם אבא לבאר מערכת החיבור והתועלת אשר כוננתי בו , אודה ד' בכל לבב, כי גבר עלי חסדו לשום חלקי מיושבי בית המדרש,וב״ה יגעתי ומצאתי
די ענדע פון די הקדמות.
דאס ערשטע איז פון לעוויזאהן דאס צווייטע איז פון פינקעלשטיין
און אז מען קוקט ווייטער אריין און די צוויי ספרים זעהט מען ממש וויא איינער האט גלקחנ'ט פונעם צווייטען.
יעצט איז נאר צו פעסט שטעלען ווער איז דער גנב
- אטעטשמענטס
-
-
-
-
the SCY is the limit
