หลายคนคงเคยได้ยินเรื่องของ "Six degrees of separation" มาบ้าง ซึ่งเป็นทฤษฎีที่บอกว่าถ้าเราลากเส้นเชื่อมโยงว่าคนไหนรู้จักกับคนไหนบ้างแล้วหาเส้นที่สั้นที่สุด ทุกคนบนโลกนี้จะเชื่อมโยงรู้จักกันภายในไม่เกิน 6 ลำดับขั้น เช่น ผมอาจจะมีคนรู้จักที่รู้จักกับคนที่รู้จักกับคนที่รู้จัก...ที่รู้จักกับประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกา ไม่ว่าผมจะเป็นมนุษย์ที่สังคมรังเกียจกีดกั้นเพียงไร ระยะห่างที่สั้นที่สุดของห่วงโซ่ระหว่างผมกับประธานาธิบดีสหรัฐฯ จะน้อยกว่าหรือเท่ากับ 6 ลำดับขั้น (ทฤษฎี Six degrees of separation ยังคงเป็นที่ถกเถียงกันอยู่และไม่มีหลักฐานงานวิจัยรองรับอย่างตรงๆ ฉะนั้นโปรดใช้ด้วยความระมัดระวัง)

งานวิจัยล่าสุดของ Albert-László Barabási นักฟิสิกส์ชาวฮังกาเรียนแสดงให้เห็นว่า หน้าเพจเว็บไซต์กว่าหนึ่งหมื่นสี่พันล้านเพจทั้งอินเตอร์เน็ตก็มีระยะห่างไม่เกิน 19 ลำดับขั้น!นั่นคือ มันรับประกันได้ว่ามันจะต้องมีหนทางอย่างน้อย 1 ทางเสมอที่พาคุณจากเว็บไซต์กระทรวงวัฒนธรรมไปโผล่เว็บโป๊สักเว็บภายใน 19 คลิก (Blognone น่าจะน้อยกว่านั้นนะ)

Albert-László Barabási ใช้วิธีสร้างโมเดลทางคณิตศาสตร์จำลองการเชื่อมต่อของเว็บไซต์ในอินเตอร์เน็ต เขาค้นพบว่าเว็บไซต์เล็กๆ ส่วนใหญ่ก็ดูเหมือนจะมีเส้นเชื่อมต่อในลำดับขั้นแรกๆ น้อย แต่พอห่วงโซ่ของการเชื่อมต่อขยับไปถึงเว็บเครื่องมือการค้นหา (search engine) หรือเว็บไซต์รวมคำดัชนี การเชื่อมต่อจะแตกแขนงมากมาย ราวกับว่าเว็บพวกนี้เป็นชุมสาย (node) ที่ยึดโยงตรึงเครือข่ายอินเตอร์เน็ตไว้ด้วยกัน

โมเดลยังแสดงให้เห็นอีกว่า ถ้าเราตัดเอาเว็บที่อยู่ตรงกลางห่วงโซ่ออกไปสักเว็บสองเว็บ ความเชื่อมโยงของทั้งระบบอินเตอร์เน็ตก็จะไม่กระทบมากนัก เส้นทางการเชื่อมต่ออาจจะเปลี่ยนไปบ้าง แต่ระยะทางยังคงอยู่ที่ 19 คลิกตามเดิม แต่ถ้าหากตัดเว็บชุมสายใหญ่ๆ ออกไปพร้อมกันเป็นกลุ่ม ความเชื่อมโยงของทั้งระบบอาจจะพังขาดสะบั้นลงได้

คนที่ขาดความอบอุ่นในโลกไซเบอร์อาจจะรู้สึกว่า 19 คลิกยังห่างเกินไป ไม่เป็นไรๆ เพราะงานวิจัยในปี 2011 ระบุว่าระยะห่างเฉลี่ยของบัญชีผู้ใช้ Facebook อยู่แค่เพียง 4.74 ลำดับขั้นเท่านั้นเอง ส่วน Twitter ก็น้อยลงไปอีก อยู่ที่ 4.67 (มีใครรู้ของ Google+ บ้างเอ่ย? คนในเมืองร้าง จะเชื่อมโยงกันแนบแน่นขนาดไหนนะ?)

ที่มา - PCWorld , Tech News Daily