http://www.ivelt.com/forum/download/fil ... &mode=view
דאס שטעטל "האלמין, ראמעניא" און איר אומגעגענט
היסטאריע פון שטעט און ערטער
די אחראים: יאנאש , אחראי , געלעגער
- האלץ האקער
- שר האלף
- תגובות: 1303
- זיך איינגעשריבן אום:זונטאג פעברואר 05, 2012 11:02 am
- לאקאציע:דארט ווי דער באשעפער הייסט
עפעס בילדער אדער דאקאמענטון האט נישט קיינער?
מיר קיקן מער נישט אויף פאקס.ניוס זינט דעם ביטערן זינטאג כא אדר תשע"ג לע"נ ר' נחמן גלויבער ע"ה בן יו"ט נ"י וז' מרת ריזל ע"ה בת יצחק נ"י ולע"נ בנם
http://www.ivelt.com/forum/download/fil ... &mode=view
http://www.ivelt.com/forum/download/fil ... &mode=view
האלץ האקער האט געשריבן: ווייסט איינער ווי אזוי מ'שרייב און ענגליש/אונגאריש די שטאט האלמין אזוי רענען מיר פארבירן צומאכן א גוגל זיכעריי
Halmeu
האב א גוט מזל!
- נא_שכל
- שר שמונת אלפים
- תגובות: 8036
- זיך איינגעשריבן אום:מאנטאג יולי 14, 2008 10:44 pm
- לאקאציע:עולם התורה
AHA האט געשריבן: ישראל גליק מאויסטראליע ואחיו יוסף אייזיק מקרית באבוב קומען פון האלמין
ר' משה הכהן ראפאפארט פון מאנטריאל קומט פון האלמין
באריכט איבער ר' שמחה ראפפורט פון די יזכור בוך פון האלמין
איז דאס ר' משה'ס פאטער (זקינו של ר' יונה הכהן)?
- אטעטשמענטס
-
- שמחה-ראפפורט.jpg (171 KiB) געזען 3392 מאל
וויאזוי צו אויפהייבן דיינע קינדער און נאנטע
" ושכל יצא משכל..." (ר' ברכיה בן נטרונאי, בהקדמת ספרו 'משלי שועלים').
" ושכל יצא משכל..." (ר' ברכיה בן נטרונאי, בהקדמת ספרו 'משלי שועלים').
- נא_שכל
- שר שמונת אלפים
- תגובות: 8036
- זיך איינגעשריבן אום:מאנטאג יולי 14, 2008 10:44 pm
- לאקאציע:עולם התורה
חיים צבי האט געשריבן: ר' אברהם שלמה ואחיו ר' נחמן מיטטעלמאן ע"ה זענען געווען פון האלמין
באריכט פון האלמין יזכור בוך איבער ר' יעקב מיטעלמאן זקינם של משפחת מיטעלמאן. ער איז געווען גאר א גרויסע תלמוד חכם אבער ער האט זיך געוואלט מתפרנס זיין מיגיע כפו.
ווי אויך א באריכט איבער ר' דוד לעווי. איינער ווייסט ווער דאס איז?
- אטעטשמענטס
-
- רבי-יעקב-מיטלמאן-ורבי-דוד-לעווי.jpg (208.67 KiB) געזען 3381 מאל
וויאזוי צו אויפהייבן דיינע קינדער און נאנטע
" ושכל יצא משכל..." (ר' ברכיה בן נטרונאי, בהקדמת ספרו 'משלי שועלים').
" ושכל יצא משכל..." (ר' ברכיה בן נטרונאי, בהקדמת ספרו 'משלי שועלים').
- שמואל בארג
- שר ארבעת האלפים
- תגובות: 4026
- זיך איינגעשריבן אום:דאנערשטאג פעברואר 18, 2016 6:44 pm
נא_שכל האט געשריבן: באריכט פון האלמין יזכור בוך איבער ר' יעקב מיטעלמאן זקינם של משפחת מיטעלמאן. ער איז געווען גאר א גרויסע תלמוד חכם אבער ער האט זיך געוואלט מתפרנס זיין מיגיע כפו.
ווי אויך א באריכט איבער ר' דוד לעווי. איינער ווייסט ווער דאס איז?
מונח בזכרוני אז ר' ליפא לאווי ע"ה פון בארא פארק (ר' לייבוש לאווי'ס פאטער) איז א האלמינער אפשטאמיגער, מעגליך אז דאס איז ממשפחתו.
וואו קען מען זעהן די יזכור בוך?
- נא_שכל
- שר שמונת אלפים
- תגובות: 8036
- זיך איינגעשריבן אום:מאנטאג יולי 14, 2008 10:44 pm
- לאקאציע:עולם התורה
שמואל בארג האט געשריבן:
מונח בזכרוני אז ר' ליפא לאווי ע"ה פון בארא פארק (ר' לייבוש לאווי'ס פאטער) איז א האלמינער אפשטאמיגער, מעגליך אז דאס איז ממשפחתו.
וואו קען מען זעהן די יזכור בוך?
פון פאריגן בלאט
דארט איז דא נאך א באשרייבונג איבער די געוואלדיגע געלונגע פאך און חכמה פון זיין א מלמד
וויאזוי צו אויפהייבן דיינע קינדער און נאנטע
" ושכל יצא משכל..." (ר' ברכיה בן נטרונאי, בהקדמת ספרו 'משלי שועלים').
" ושכל יצא משכל..." (ר' ברכיה בן נטרונאי, בהקדמת ספרו 'משלי שועלים').
אין האלמין איז אויך געווען א שוחט א ירא שמים מרבים רבי אליעזר לעווי ז"ל, ער איז געווען א שוואגער מיט די דייני העיר רבי אברהם חיים מוטצען ז"ל ורבי מרדכי ראטהשטיין ז"ל מח"ס שערי פרנסה טובה. מעגליך אז רבי דוד הנ"ל איז געווען פון די זעלבע משפחה.
(מנהלים, אפשר זאל מען קאמבינירן די אשכולות: viewtopic.php?f=31&t=30504 )
(מנהלים, אפשר זאל מען קאמבינירן די אשכולות: viewtopic.php?f=31&t=30504 )
יא ס'איז מיין זיידע ר' דוד שמחה כהן רפאפורט הי"ד
נאך ווען איך האב געלערנט ארץ ישראל אין וויזניץ איבער 40 יאר צוריק האב איך מיר פארשאפט דעם בוך און איך האב עס געשיקט פאר מיין טאטע'ן ע"ה און פאר מיין פעטער ע"ה ביידע האבען ריאגירט מיט זעך אויסלאכען פונעם שרייבער, וואס כנראה מתוך הבוך איז ער געווען א פרייער.
מיין זיידע איז געווען א פייערדיגער בעלזער חסיד און איז געגאנגען א גאנצען טאג מיט א גארטל ווי א כאניאק, און טאקע ווי א איד האט מיר פארציילט אז אין האלמין פלעגט מען טשעפענען דיין זיידע'ן דורך שלעפן זיין גארטל, "וואס איז דאס רעב שמחה?"
דער זעלבער עדות האט מיר פארציילט אז ווען מ'האט קודם צאמגענומען אלע אידן פון האלמין הי"ד אין געטאו אין דער שטאט סעליש, האבען די אונגערישע זשענדארן ימ"ש באפוילען אז אלע מוזן זיך אפשערן די בארד, און ווען ס'געקומען די רייע פון מיין זיידע, האט ער בשום אופן נישט געוואלט, האבען די זשענדארן אנגעהויבען אים צו געבען מכות רצח, אנדערע אידן האבען זיך געבעטן ביי אים ער זאל זיך לאזן זאגענדיג,"שמחה אפילו דער רב (הג'ר שלום קליין הי"ד אב"ד האלמין) האט זיך געלאזט אפשערן, געב נאך!" אבער ער האט אנגעהאלטן זיין פנים מיט זיינע צוויי הענט ביז אפס כוח און אזוי האט מען אים אפגעשניטן די דיוקנא קדישא נאך פול מכות נוראות.
מיין זיידע האט אפגעקויפט אין לאגער מיט צוויי וואכען ברויט א קליינטשיק סידור'ל מיט'ן פלאן אז מ'וועט זיך צוטיילען מיט זיין זון הר"ר לייבוש ז"ל פאר די צוויי וואכען. עס איז דארט געווען אויך א פאר תפילין. עס האט מיר פארציילט מיין פעטער הנ"ל (מיט טרערן) אז דער טאטע פלעגט צוריק קומען און באראק טויטליך מיד אין אויסגעמוטשעט אבער ער האט בשום אופן נישט געוואלט טועם זיין פאר'ן דאווענען קודם.
אין דער סידור האבען הונדערטער לאגער אידן געדאווענט אין מיט'ן דער ארבייט גראבענדיג גריבער מלכות זיכרונות שופרות, מיט ביטערע טרערן. דער סידור עקזעסטירט נאך ביי די יורשים הרבנים הג' בני דודי ז"ל איך פלעג נעמען מיינע קינדער יעדע ראש השנה צו זאגען או"א מלוך על כל העולם כולו... פון דעם הייליגער סדור. ווען איך בין געגאנגען וואונטשען מיין פעטער ז"ל א שנה טובה
עס איז נישט דא איצט דער פלאץ אלץ איבערצוגעבען, נאר איין פרט, אז אין דער זעלבער לאגער איז געווען אויך רבי הערשעלע סאפינקער ז
, דער ביקסאדער צדיק, רבי דוד'טשע האראוויץ שטאסבורגער רב זי"ע. און מיין זיידע האט אנגעזאגט מיין פעטער אז ער זאל זיך כסדר דרייען לעבען זיי. און טאקע זיי האבען באופן פלא מאוד געמאכט מיט שפענדליך אויפען דאך פונעם באראק א כשר'ע סוכה אונטער די נאז פון די וועכטער אין דעם וואך טארעם פון די עס. עס. ימ"ש.
יא מיין זיידע האט זיך אליינס געלערנט דייטש ווען ער איז געווען א סאלדאט אין דער ערשטער וועלט מלחמה און האט געדינט אל סעקרעטאר פאר א גרויסער עסטרייכישער גענעראל. און טאקע ווייל ער איז געווען א געלערנטער האט ער זיך מפרנס געווען מיט דעם.
מיין זיידע איז געווען א פייערדיגער בעלזער חסיד און איז געגאנגען א גאנצען טאג מיט א גארטל ווי א כאניאק, און טאקע ווי א איד האט מיר פארציילט אז אין האלמין פלעגט מען טשעפענען דיין זיידע'ן דורך שלעפן זיין גארטל, "וואס איז דאס רעב שמחה?"
דער זעלבער עדות האט מיר פארציילט אז ווען מ'האט קודם צאמגענומען אלע אידן פון האלמין הי"ד אין געטאו אין דער שטאט סעליש, האבען די אונגערישע זשענדארן ימ"ש באפוילען אז אלע מוזן זיך אפשערן די בארד, און ווען ס'געקומען די רייע פון מיין זיידע, האט ער בשום אופן נישט געוואלט, האבען די זשענדארן אנגעהויבען אים צו געבען מכות רצח, אנדערע אידן האבען זיך געבעטן ביי אים ער זאל זיך לאזן זאגענדיג,"שמחה אפילו דער רב (הג'ר שלום קליין הי"ד אב"ד האלמין) האט זיך געלאזט אפשערן, געב נאך!" אבער ער האט אנגעהאלטן זיין פנים מיט זיינע צוויי הענט ביז אפס כוח און אזוי האט מען אים אפגעשניטן די דיוקנא קדישא נאך פול מכות נוראות.
מיין זיידע האט אפגעקויפט אין לאגער מיט צוויי וואכען ברויט א קליינטשיק סידור'ל מיט'ן פלאן אז מ'וועט זיך צוטיילען מיט זיין זון הר"ר לייבוש ז"ל פאר די צוויי וואכען. עס איז דארט געווען אויך א פאר תפילין. עס האט מיר פארציילט מיין פעטער הנ"ל (מיט טרערן) אז דער טאטע פלעגט צוריק קומען און באראק טויטליך מיד אין אויסגעמוטשעט אבער ער האט בשום אופן נישט געוואלט טועם זיין פאר'ן דאווענען קודם.
אין דער סידור האבען הונדערטער לאגער אידן געדאווענט אין מיט'ן דער ארבייט גראבענדיג גריבער מלכות זיכרונות שופרות, מיט ביטערע טרערן. דער סידור עקזעסטירט נאך ביי די יורשים הרבנים הג' בני דודי ז"ל איך פלעג נעמען מיינע קינדער יעדע ראש השנה צו זאגען או"א מלוך על כל העולם כולו... פון דעם הייליגער סדור. ווען איך בין געגאנגען וואונטשען מיין פעטער ז"ל א שנה טובה
עס איז נישט דא איצט דער פלאץ אלץ איבערצוגעבען, נאר איין פרט, אז אין דער זעלבער לאגער איז געווען אויך רבי הערשעלע סאפינקער ז
, דער ביקסאדער צדיק, רבי דוד'טשע האראוויץ שטאסבורגער רב זי"ע. און מיין זיידע האט אנגעזאגט מיין פעטער אז ער זאל זיך כסדר דרייען לעבען זיי. און טאקע זיי האבען באופן פלא מאוד געמאכט מיט שפענדליך אויפען דאך פונעם באראק א כשר'ע סוכה אונטער די נאז פון די וועכטער אין דעם וואך טארעם פון די עס. עס. ימ"ש.
יא מיין זיידע האט זיך אליינס געלערנט דייטש ווען ער איז געווען א סאלדאט אין דער ערשטער וועלט מלחמה און האט געדינט אל סעקרעטאר פאר א גרויסער עסטרייכישער גענעראל. און טאקע ווייל ער איז געווען א געלערנטער האט ער זיך מפרנס געווען מיט דעם.
- נא_שכל
- שר שמונת אלפים
- תגובות: 8036
- זיך איינגעשריבן אום:מאנטאג יולי 14, 2008 10:44 pm
- לאקאציע:עולם התורה
מונאוויטש האט געשריבן: הרה"ג רבי אברהם חיים ב"ר יצחק מוטצען ז"ל (נפ' ד' ניסן תרנ"א) האט משמש געווען אלץ דומ"ץ בק"ק האלמין יע"א. (די שטאט האלמין איז כהיום אין ראמעניע, נישט ווייט פון די גרעניץ מיט אוקריינע און אונגארן.) ער איז געווען א תלמיד פונעם הייליגן חתם סופר זי"ע. זיין פאטער איז געווען הרה"ג רבי יצחק שטעמפל ז"ל, דיין אין באניהאד.
רבי אברהם חיים איז געווען א שוואגער מיט הגה"צ רבי מרדכי ראטהשטיין ז"ל דומ"ץ דשם, מח"ס שערי פרנסה טובה על ספר תהלים, ועוד. (לכאורה זענען זיי געווען איידימער ביים זעלבן שווער אין האלמין.) ר' פינחס שווארץ, אן אייניקל פון הרה"ח ר' אליעזר לאווי ז"ל שו"ב(א דריטע שוואגער), שרייבט אין זיינע מעמוארן איבער האלמין אז רבי מרדכי איז געווען בארימט אין שטאט מיט זיין קדושה און יראת שמים (ווי זיינע ספרים זענען מעיד), און זיין שוואגער רבי אברהם חיים איז געווען בארימט מיט זיין כח התורה.
ר' פנחס שרייב (אינעם יזכור בוך) אז ר' אליעזר האט געהאט א זון ר' חיים יוסף וואס האט געמאכט מצבות (אויב כ'פארשטיי גוט די יחוס), אבער בתחלה איז ער געווען א ר"י ביים ייטב לב'ס ישיבה.
שרייבט ער דארט א אינטערסאנטע קרישקעלע איבערן רבי זי"ע.
איז באקאנט אז ר' חיים יוסף איז געווען אינעם ייט"ל ישיבה?
- אטעטשמענטס
-
- חיים-יוסף.jpg (250.38 KiB) געזען 3331 מאל
וויאזוי צו אויפהייבן דיינע קינדער און נאנטע
" ושכל יצא משכל..." (ר' ברכיה בן נטרונאי, בהקדמת ספרו 'משלי שועלים').
" ושכל יצא משכל..." (ר' ברכיה בן נטרונאי, בהקדמת ספרו 'משלי שועלים').
- נא_שכל
- שר שמונת אלפים
- תגובות: 8036
- זיך איינגעשריבן אום:מאנטאג יולי 14, 2008 10:44 pm
- לאקאציע:עולם התורה
ר' יונה א גרויסן דאנק, ס'איז מיר זייער חשוב וואס איר שרייבט אזוי ווי כ'האב אויך געהאט קרובים דארט.
די סיפור פון מסי"נ פון אייער זיידען איז מורא'דיג, מ'דארף דאס פארציילן היינט פאר אונז און פאר אונזערע קינדער.
ווייס איר אויב פון סעליש האט מען זיי גלייך געפירט קיין אושוויץ?
די סיפור פון מסי"נ פון אייער זיידען איז מורא'דיג, מ'דארף דאס פארציילן היינט פאר אונז און פאר אונזערע קינדער.
ווייס איר אויב פון סעליש האט מען זיי גלייך געפירט קיין אושוויץ?
וויאזוי צו אויפהייבן דיינע קינדער און נאנטע
" ושכל יצא משכל..." (ר' ברכיה בן נטרונאי, בהקדמת ספרו 'משלי שועלים').
" ושכל יצא משכל..." (ר' ברכיה בן נטרונאי, בהקדמת ספרו 'משלי שועלים').
- קאזאבלאנקא
- שר חמש מאות
- תגובות: 623
- זיך איינגעשריבן אום:דינסטאג אוגוסט 02, 2016 11:11 pm
נא_שכל האט געשריבן: ר' יונה א גרויסן דאנק, ס'איז מיר זייער חשוב וואס איר שרייבט אזוי ווי כ'האב אויך געהאט קרובים דארט.
די סיפור פון מסי"נ פון אייער זיידען איז מורא'דיג, מ'דארף דאס פארציילן היינט פאר אונז און פאר אונזערע קינדער.
ווייס איר אויב פון סעליש האט מען זיי גלייך געפירט קיין אושוויץ?
פון סעלישע געטא זענען געפארן טראנספארטן קיין אוישוויץ
- נא_שכל
- שר שמונת אלפים
- תגובות: 8036
- זיך איינגעשריבן אום:מאנטאג יולי 14, 2008 10:44 pm
- לאקאציע:עולם התורה
נא_שכל האט געשריבן: ווי אויך א באריכט איבער ר' דוד לעווי.
נאר איבער ר' דוד לעווי. דער שרייבער ברענגט ארויס ווי גוט ער האט געקענט די מלאכת האומנות פון זיין א מלמד, און ער האט געקענט האלטן די קינדער און קאנטראל אן קיין שטעקן.
זעט אויס אז מ'האט שוין דעמאלטס עוסק געווען אין די נושאים פון יא שלאגן נישט שלאגן...
- אטעטשמענטס
-
- המלמד-רבי-דוד-לעווי.jpg (239.71 KiB) געזען 3281 מאל
וויאזוי צו אויפהייבן דיינע קינדער און נאנטע
" ושכל יצא משכל..." (ר' ברכיה בן נטרונאי, בהקדמת ספרו 'משלי שועלים').
" ושכל יצא משכל..." (ר' ברכיה בן נטרונאי, בהקדמת ספרו 'משלי שועלים').
Re: דאס שטעטל "האלמין, ראמעניא" און איר אומגעגענט
די געבורטס שיין פון ר' אברהם יקותיאל האנדלער, בן ר' ברוך האנדלער מהאלמין
אבי ר' משה הענדלער
אבי ר' משה הענדלער
- אטעטשמענטס
-
- האלמין האנדלער.png (637.59 KiB) געזען 1866 מאל
Re: דאס שטעטל "האלמין, ראמעניא" און איר אומגעגענט
געווען אין די אוצר א גאנצע באשרייבונג פון אשת הרה"ח ר ליפא קויפמאן ז"ל וועגן אירע יארן אין האלמין און ווי איר טאטע האט דארט געהאט א ישיבה
נעה, די מיינסט טאקע אז איך האלט אזוי?!?!
- נא_שכל
- שר שמונת אלפים
- תגובות: 8036
- זיך איינגעשריבן אום:מאנטאג יולי 14, 2008 10:44 pm
- לאקאציע:עולם התורה
Re: דאס שטעטל "האלמין, ראמעניא" און איר אומגעגענט
loyodea האט געשריבן: די געבורטס שיין פון ר' אברהם יקותיאל האנדלער, בן ר' ברוך האנדלער מהאלמין
אבי ר' משה הענדלער
וואו קען מען זען די רשימות פון האלמין?
וויאזוי צו אויפהייבן דיינע קינדער און נאנטע
" ושכל יצא משכל..." (ר' ברכיה בן נטרונאי, בהקדמת ספרו 'משלי שועלים').
" ושכל יצא משכל..." (ר' ברכיה בן נטרונאי, בהקדמת ספרו 'משלי שועלים').
Re: דאס שטעטל "האלמין, ראמעניא" און איר אומגעגענט
נעה האט געשריבן: געווען אין די אוצר א גאנצע באשרייבונג פון אשת הרה"ח ר ליפא קויפמאן ז"ל וועגן אירע יארן אין האלמין און ווי איר טאטע האט דארט געהאט א ישיבה
זי פלעגט פארציילן אז רוב שטאט איז געווען סאטמארע חסידים אין ימים נוראים אין שמח''ת פלעגט זיין א באס פאר די מענער קיין סאטמאר וואס איז נישט ווייט געווען אין ספלעגט בלייבן נאר פרויען אין קינדער אין שטאט (נוסח ברסלב..)
- farshlufen
- שר שלשים אלף
- תגובות: 36777
- זיך איינגעשריבן אום:פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
- לאקאציע:אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק
Re: דאס שטעטל "האלמין, ראמעניא" און איר אומגעגענט
- אטעטשמענטס
-
- DSCF3091.jpg (505.51 KiB) געזען 1484 מאל
דאע"ג דכבר למד הרבה פעמים כל התורה והמצות, מ"מ כשיגיע המועד חייב לשאול ולדרוש בהלכות כל מועד ומועד בזמנו [ב"ח]
- farshlufen
- שר שלשים אלף
- תגובות: 36777
- זיך איינגעשריבן אום:פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
- לאקאציע:אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק
Re: דאס שטעטל "האלמין, ראמעניא" און איר אומגעגענט
דאע"ג דכבר למד הרבה פעמים כל התורה והמצות, מ"מ כשיגיע המועד חייב לשאול ולדרוש בהלכות כל מועד ומועד בזמנו [ב"ח]
- נא_שכל
- שר שמונת אלפים
- תגובות: 8036
- זיך איינגעשריבן אום:מאנטאג יולי 14, 2008 10:44 pm
- לאקאציע:עולם התורה
Re: דאס שטעטל "האלמין, ראמעניא" און איר אומגעגענט
farshlufen האט געשריבן: וועמענ'ס איז די מציבה אין האלמין?
https://www.jewishgen.org/databases/cem ... RE_0005013
אין בין משער אז דאס איז די מצבה, פון יעקב יחיאל סג"ל בן רבי מרדכי מארקאוויטש ז"ל
אבי מרת חי' אשת רבי חיים פרידריך אב"ד טורץ , טורץ איז געווען נעבן האלמין.
אין האלמין איז שפעטער געווען א שוחט ר' אלי' מארקאוויטש ז"ל.
אויב איז עס אמת, איז עס א שטארקע מציאה ווייל ס'נישט געווען באקאנט ר' יעקב יחיאל'ס פאטער'ס נאמען.
נכדו ר' יעקב יחיאל שווארץ דומ"ץ קראלי, האט מסתמא געהייסן על שמו וזכרו.
דא האט הרב מיללער געלייגט די מצבה פון זיין טאכטער.
זי איז אוועק בשנת תרס"א, און איר פאטער ר' יעקב יחיאל איז אוועק ד' שבט תרמ"א
וויאזוי צו אויפהייבן דיינע קינדער און נאנטע
" ושכל יצא משכל..." (ר' ברכיה בן נטרונאי, בהקדמת ספרו 'משלי שועלים').
" ושכל יצא משכל..." (ר' ברכיה בן נטרונאי, בהקדמת ספרו 'משלי שועלים').
Re: דאס שטעטל "האלמין, ראמעניא" און איר אומגעגענט
מציבת הרה"ג רבי שמעון גאטליעב דומ"ץ האלמין
די אלטע און די ניי-איבערגעמאכטע פון הונטן
די אלטע און די ניי-איבערגעמאכטע פון הונטן
- אטעטשמענטס
-
- DSCF3186.jpg (313.26 KiB) געזען 1470 מאל
-
- DSCF3185.jpg (353.52 KiB) געזען 1470 מאל
מורשת חכמי אמעריקא