ציורים ושערים בספרים ובהגדות ישנים
אין דעם אשכול קען מען אריינלייגן די בילדער, וועט עס זיין אויף איין פלאץ.
" ושכל יצא משכל..." (ר' ברכיה בן נטרונאי, בהקדמת ספרו 'משלי שועלים').
די אחראים: אחראי , גבאי ביהמד
.והנה לכאורה אפשר ללמד זכות על אלו שלא היה דעתם נוחה אז
מהציורים, כי באמת לא נמצא בספרים הקדושים תמונות וציורים, רק בספרי העמים
(ומעט מן המעט הוא הנמיצא באיזה מסכתות כמד בכלאים, שבת, עירובין, פסחים,
סוכה, קוים ושרטוטים מרובעים או עגולים) ולא הורגלו בכך להכניס חולין לעזרה
בקודש, אבל הא גופא קשיא מדוע לא נעשה גם זוגחנו כמוהם וכמתיקנים שבהם
(עיי סנהדרין לט:), הראשונים בספריהם לא עשו, שבימיהם לא נתפתחה עדיין
מלאכת הדפום כבימינו, וע״כ מצינו במסכתות הגי׳ל שהראשונים ציינו ״וזהו צורתו״
והמדפים לא הי׳ יכול להדפיס כפי שמצא רשום, וצר צורה אהרת ונשתבשו
בפירושו — אבל עתה בימינו אלה שנתפתחה מלאכת הדפוס וישנם האמצעים
לצייר כל דבר ולהעמידו כמו חי בולט לעיני הקורא, למה נגרע לבלתי הקריב
לפני הלומד הצורה הראויה, ולברר לו הדבר בראיית העין ממש
איטשע האט געשריבן:בלעטל האט געשריבן: אנטשולדיגט
אנטשולדיגט וואס?
גדולי ישראל האבן געלערנט אין די ספרים, און היימישע דרוקערס האבן דאס געלאזט קריצן.
כ׳פארשטיי אז דא איז אפשר נישט דאס ארט, אבער אבי צו שיסן אן ״אנטשולדיגט״?!
סתם אזוי האט געשריבן: צום שטיקל דברי שי"ח:
ס'איז טאקע ערשינען לעצטנס אזא הלכה ביכל "ד' אמות של הלכה", כ'ווייס נישט צו רבי חיים האט דאס געזען.
נא_שכל האט געשריבן:איטשע האט געשריבן:בלעטל האט געשריבן: אנטשולדיגט
אנטשולדיגט וואס?
גדולי ישראל האבן געלערנט אין די ספרים, און היימישע דרוקערס האבן דאס געלאזט קריצן.
כ׳פארשטיי אז דא איז אפשר נישט דאס ארט, אבער אבי צו שיסן אן ״אנטשולדיגט״?!
צומאל האבן אפילו גדולי עולם געלאזט דרוקן זייערע ספרים מיט די סארט שערים, וואס איז טאקע פשט דערפון?
לדוגמא שו"ת ב"ח, פרנקפורט דמיין, תנ"ז [דער בילד ליגט שוין דא אויף אייוועלט א שטיק צייט]
סדר תפילת וברכות המוהל.
מנחה היא שלוחה להקצין הרבני מהור"ר מענדל ראזנבוים מאת גיסו ה"ה הקצין התורני הר"ר יוסף עלזאס נ"י מק"ק נייטרא. נכתב בשנת ונקבצו בני יהודה ובני ישראל יחדו ושמו לה"ם רא"ש אחד ביום ההוא לפ"ק" [=תקע"ו]
נא_שכל האט געשריבן: צום סוף פונעם ספר איז דא א הערליכע בילד מיט די תרי"ג מצות.
דער סופר איז "מעשה ידי כוננהו ויבוננוה כפתוריה ופרחיה ציוריה ומכתביה הצעיר וזעיר הקטן ליב זאהר סופר מל"ב".
נא_שכל האט געשריבן: ג' לסדר "וביום השמיני ימול בשר ערלתו" תשע"ז לפ"ק
לכבוד די וואכעדיגע פרשה וועל מיר ברענגן אפאר בילדער פון די מעמד ברית מילה, און וואס ס'לערענט אונז.
מען זעט אז מען האלט ליכט ביי די ברית, אזוי ווי ס'ווערט געברענגט אין די פוסקים. איינער האלט א כוס פאר די ברכות.
און דער רך הנימול זיצט אויפן סנדק, נישט אזוי ווי היינט אז דאס קינד ליגט (שפעטער מער איבער דעם).
דאס קומט פון דעם ספר:
סדר תפילת וברכות המוהל.
מנחה היא שלוחה להקצין הרבני מהור"ר מענדל ראזנבוים מאת גיסו ה"ה הקצין התורני הר"ר יוסף עלזאס נ"י מק"ק נייטרא. נכתב בשנת ונקבצו בני יהודה ובני ישראל יחדו ושמו לה"ם רא"ש אחד ביום ההוא לפ"ק" [=תקע"ו]
צום סוף פונעם ספר איז דא א הערליכע בילד מיט די תרי"ג מצות.
דער סופר איז "מעשה ידי כוננהו ויבוננוה כפתוריה ופרחיה ציוריה ומכתביה הצעיר וזעיר הקטן ליב זאהר סופר מל"ב".
יידישע קהילות האט געשריבן:נא_שכל האט געשריבן: ג' לסדר "וביום השמיני ימול בשר ערלתו" תשע"ז לפ"ק
לכבוד די וואכעדיגע פרשה וועל מיר ברענגן אפאר בילדער פון די מעמד ברית מילה, און וואס ס'לערענט אונז.
מען זעט אז מען האלט ליכט ביי די ברית, אזוי ווי ס'ווערט געברענגט אין די פוסקים. איינער האלט א כוס פאר די ברכות.
און דער רך הנימול זיצט אויפן סנדק, נישט אזוי ווי היינט אז דאס קינד ליגט (שפעטער מער איבער דעם).
דאס קומט פון דעם ספר:
סדר תפילת וברכות המוהל.
מנחה היא שלוחה להקצין הרבני מהור"ר מענדל ראזנבוים מאת גיסו ה"ה הקצין התורני הר"ר יוסף עלזאס נ"י מק"ק נייטרא. נכתב בשנת ונקבצו בני יהודה ובני ישראל יחדו ושמו לה"ם רא"ש אחד ביום ההוא לפ"ק" [=תקע"ו]
צום סוף פונעם ספר איז דא א הערליכע בילד מיט די תרי"ג מצות.
דער סופר איז "מעשה ידי כוננהו ויבוננוה כפתוריה ופרחיה ציוריה ומכתביה הצעיר וזעיר הקטן ליב זאהר סופר מל"ב".
א ראיה אז דער מוהל ברויך טראגן א פלאכע הוט. וזו ראיה שאין עליה תשובה!
יידישע קהילות האט געשריבן: א ראיה אז דער מוהל ברויך טראגן א פלאכע הוט. וזו ראיה שאין עליה תשובה!