אידישע וועלט פארומס

הויעך האט געשריבן:

הײמישער זײגער האט געשריבן:

איז דא סטאטיסטיקס וויפיל פראצענט אין די וועלט גייען דורך א אפעראציע?
נעמט נישט די אויבענדערמאנטע פראבלעם אינגאנצן אוועק די היתר פון חלב סתם?

וואס עפעס?
חלב סתם האב איך מורא אז דער גוי מישט אריין מילך פון א טמאנע בהמה,
אויב עפעס פארקערט די חלב ישראל מילך ווייסט מען צו היטען אז מזאל נישט מילקען פון א גענידעלטע בהמה אדער פון א בהמה וואס איז אדורך א אפאראציע, משא"כ ביי חלב סתם וואס מנוצט אויך לכאורה גענידעלטע קוהן וואס די קוה איז א וודאי טריפה.

הײמישער זײגער האט געשריבן:

איז דא סטאטיסטיקס וויפיל פראצענט אין די וועלט גייען דורך א אפעראציע?
נעמט נישט די אויבענדערמאנטע פראבלעם אינגאנצן אוועק די היתר פון חלב סתם?

נא_שכל האט געשריבן:

שיין געשריבן.

ס'נאך געבליבן וואס דן צו זיין, צוליב דעם וואס היינט איז דא א מיעוט המצויפון טריפה'נע בהמות, און מ'מישט אויס אלע מילך און ריזיגע טאנקן.

לידיעה בעלמא: הגאון ר' הערשל שעכטער שליט"א פון YU און OU האלט אז מ'טאר נישט טרינקן די מילך (פאר זיך איז ער מחמיר), ער האט לעצטענס געזאגט (אין א אינטערוויאו אין הקולמוס) אז ער איז ספעציעל אראפגעפארן צו הרב אלישיב רעדן צו אים וועגען דעם נושא, ער האט אים נישט געהאט וואס צו ענטפערן, אבער ער האט עס בשום אופן נישט געוואלט אסר'ן. למעשה איז ער ווייטער מתיר די מילך פארן ציבור.

פנימחדשות האט געשריבן:

זייער שיין און קלאר געשריבען!

חילך לאורייתא!

(מ'קען צולייגן אז היינטיגע צייטען איז אויפגעקומען א נייע שאלה, אז אזויווי מען מישט צאם די מילעך פון פילע בהמות, איז ע"פ סטאטיסטיקס זיכער אויך דא מילעך פון טריפה'נע בהמות, וואס ווערט נישט בטל ברוב, ווייל לח בלח ווערט נאר בטל בששים, איז אויב אזוי דארף לכאו' אלע מילעך זיין אסור, אויסער טאמער איינער מעלקט א איינציגע בהמה, און ס'זענען טאקע פארהאן געציילטע מחמירים, אבער רוב פוסקי דורינו האבען גע'פסקנ'ט אז ס'איז מותר לכתחילה, אזויווי איך האב נאכגעברענגט עטליכע חדשים צוריק, וז"ל:)

פנימחדשות האט געשריבן:

פונקט יעצט האב איך אנגעטראפען אין א קובץ עטליכע גאר שטארקע תשובות אז ס'איז מותר לכתחילה צו טרינקען מילעך, אויך היינטיגע צייטען וואס מען מישט אויס מילעך פון פילע בהמות צוזאמען, ווייל איינמאל מ'איז מתיר די מילעך פון יעדע בהמה פאר זיך בלייבט עס מותר אויך נאכן אויסמישען מיט אנדערע מילעך, און זיי האבען גאר שטארקע ראיות, סיי פון גמרות און פוסקים, און סיי פון אנדערע הלכות (לדוגמא אז מ'מעג נוצען די זעלבע טאפ צו קאכען אין דעם יעדע טאג פלייש פון א אנדערע בהמה, כאטש אז ע"פ סטאטיסטיק'ס איז די טאפ געווארען אסור פון א בהמה וואס האט געהאט איינע פון די י"ח טריפות, און נאך פיל אזעלכע ראיות).

די תשובות הייבען זיך אן דא (איך האב בעיקר געלערנט די תשובה פון הגר"א ווייס שליט"א, און חלקים פון די תשובות פון הגרז"נ גולדברג און הגרלו"י הלפרין זצ"ל).

קרית יואל פלייש האט געשריבן:

הערליך הערליך שיין און אינטערעסאנט

יעדער האט געשריבן:

הערליך שיין א גרויסען שכח נאר 2 שאלות
1 ווי איז די רמ“א דארט אין ספ“א זאגט נישט די רמ“א די היתר
2 דעיס וואס היינט זענען רוב בהמות טריפה שטייט שוין אין פר“ח סל“ט אע“ג דהאידנא ברוב המקומות הטרפות שכיחי טפי מהכשרות טעמא דמילתא משום שמחמירין הרבה חומרות שאינם מעיקר דין התלמוד וכן איכא מילי טובא דבעו בדיקה ולא בקיאינן בבדיקה ומטרפינן להו וכן כמה בהמות מחמת ספק מטרפינן להו

כ'וויל האט געשריבן:

שכוח אלע יודען פאר די חיזוק!
כהאב מורא געהאט אז ס'איז צו טיף, ב"ה כ'זעה די עולם האט הנאה!!

יעצט לגבי דעם

הײמישער זײגער האט געשריבן:

איז דא סטאטיסטיקס וויפיל פראצענט אין די וועלט גייען דורך א אפעראציע?
נעמט נישט די אויבענדערמאנטע פראבלעם אינגאנצן אוועק די היתר פון חלב סתם?

איז דא א סייט און א"י וואס הייסט כושורת , סא'יז א מזרחיסטישע סייט,
זיי ברענגען פון ר' וויטמאן (די רב פון תנובה) וואס טענה'ט אזוי ווי די זאגסט, אבער זיי ברענגען 3 סיבות פארוואס מ'דארף נישט חושש זיין ביי סתם א בהמה אז ס'איז דא דארטען חלב טריפה. (זיי זאגען אז ס'רעדט זיך פון וויניגער ווי 1 פערצענט, ממילא איז עס אפילו נישט קיין מיעוט המצוי).
אבער איך ווייס נישט ווי ווייט מ'קען זיך פארלאזען אויף זיי.

פארווייטאגט האט געשריבן:

כ'וויל האט געשריבן:

הײמישער זײגער האט געשריבן:

איז דא סטאטיסטיקס וויפיל פראצענט אין די וועלט גייען דורך א אפעראציע?
נעמט נישט די אויבענדערמאנטע פראבלעם אינגאנצן אוועק די היתר פון חלב סתם?

איז דא א סייט און א"י וואס הייסט כושורת , סא'יז א מזרחיסטישע סייט,
זיי ברענגען פון ר' וויטמאן (די רב פון תנובה) וואס טענה'ט אזוי ווי די זאגסט, אבער זיי ברענגען 3 סיבות פארוואס מ'דארף נישט חושש זיין ביי סתם א בהמה אז ס'איז דא דארטען חלב טריפה. (זיי זאגען אז ס'רעדט זיך פון וויניגער ווי 1 פערצענט, ממילא איז עס אפילו נישט קיין מיעוט המצוי).
אבער איך ווייס נישט ווי ווייט מ'קען זיך פארלאזען אויף זיי.

אבער, דו ווייסט דאך נישט וויפיל איז געווען דער כלל פון חז"ל, אז רוב בהמות זענען כשר.
אפשר איז געווען דער הכרע ממש א משהו, וואס דער יעצטיגער פחות מפראצענט אחד נעמט שוין אוועק דער רוב.
ואינו פשוט כלל וכלל.

כ'וויל האט געשריבן:

פארווייטאגט האט געשריבן:

כ'וויל האט געשריבן:

הײמישער זײגער האט געשריבן:

איז דא סטאטיסטיקס וויפיל פראצענט אין די וועלט גייען דורך א אפעראציע?
נעמט נישט די אויבענדערמאנטע פראבלעם אינגאנצן אוועק די היתר פון חלב סתם?

איז דא א סייט און א"י וואס הייסט כושורת , סא'יז א מזרחיסטישע סייט,
זיי ברענגען פון ר' וויטמאן (די רב פון תנובה) וואס טענה'ט אזוי ווי די זאגסט, אבער זיי ברענגען 3 סיבות פארוואס מ'דארף נישט חושש זיין ביי סתם א בהמה אז ס'איז דא דארטען חלב טריפה. (זיי זאגען אז ס'רעדט זיך פון וויניגער ווי 1 פערצענט, ממילא איז עס אפילו נישט קיין מיעוט המצוי).
אבער איך ווייס נישט ווי ווייט מ'קען זיך פארלאזען אויף זיי.

אבער, דו ווייסט דאך נישט וויפיל איז געווען דער כלל פון חז"ל, אז רוב בהמות זענען כשר.
אפשר איז געווען דער הכרע ממש א משהו, וואס דער יעצטיגער פחות מפראצענט אחד נעמט שוין אוועק דער רוב.
ואינו פשוט כלל וכלל.

איר האט אויסגעמישט 2 זאכען.
1. איז ווען איך האב א בהמה וואס איך ווייס נישט צו ער איז א טריפה ד.ה. ווען מ'וועט איהם שעכטען צו ער וועט זיין כשר אדער נישט, אזא בהמה זאגען אינז חכמים אז רוב בהמות זענען כשר, איז ממילא אפילו 49 פערצענט זענען טריפה, גייט מיר נישט אהן, ווייל איך זאג אז די בהמה איז פון די רוב כשר'ע.
2. איז א בהמה וואס איך האב א ספק אז מחיים האט מען איהם געמאכט טריפה, למשל ער איז אריבער אן אפרעציא, און די שאלה איז צו דאס דארף מען חושש זיין ביי א יעדע בהמה וואס איז נישט מבוקר, אויך דעם זאגען די סייט כושרות אז וויבאלד די שכיחות פון אזעלעכע אפערציאס איז נישט מעהר ווי איין פערצענט, ממילא איז דאס ווייניגער ווי די מיעוט המצוי וואס חז"ל זענען חושש צו בודק זיין. ממילא קען מען נעמען מילעך אן בודק זיין צו די קי איז אריבער איינער פןו די אפאראציעס.

אגב: בכלל איז דאס נאר און ארץ ישראל וואס די בהמות גייען נישט אויפען פעלד פריי, נאר מ'קיקט זיי נאך וואס זיי עסען איז ממילא דא ווייניגער פראבלעמען, אבער און חוץ לארץ וואס די בהמות פאשען פריי איז דא מער פראבלעמען ממילא ווייס איך נישט וואס די דין איז.

אושפיזין האט געשריבן:

אויב איינער טרינקט פארן דאווענען א פשוט'ע שווארצע קאווע ......

פארווייטאגט האט געשריבן:

אושפיזין האט געשריבן:

אויב איינער טרינקט פארן דאווענען א פשוט'ע שווארצע קאווע ......

נעמט אייך אריין א פאקט.
א שווארצע קאווע איז גארנישט פשוט..
דאס קנאקט דאך אריין אויף אלע פראנטן.
איך בין מער חושש צו מאכן גאהר המוציא וג' ברכות...

טעוועליך האט געשריבן:

פארווייטאגט האט געשריבן:

אושפיזין האט געשריבן:

אויב איינער טרינקט פארן דאווענען א פשוט'ע שווארצע קאווע ......

נעמט אייך אריין א פאקט.
א שווארצע קאווע איז גארנישט פשוט..
דאס קנאקט דאך אריין אויף אלע פראנטן.
איך בין מער חושש צו מאכן גאהר המוציא וג' ברכות...

מראה מקומות ביטע

ערעב איד האט געשריבן:

פארווייטאגט האט געשריבן:

כ'וויל האט געשריבן:

פארווייטאגט האט געשריבן:

כ'וויל האט געשריבן:

איז דא א סייט און א"י וואס הייסט כושורת , סא'יז א מזרחיסטישע סייט,
זיי ברענגען פון ר' וויטמאן (די רב פון תנובה) וואס טענה'ט אזוי ווי די זאגסט, אבער זיי ברענגען 3 סיבות פארוואס מ'דארף נישט חושש זיין ביי סתם א בהמה אז ס'איז דא דארטען חלב טריפה. (זיי זאגען אז ס'רעדט זיך פון וויניגער ווי 1 פערצענט, ממילא איז עס אפילו נישט קיין מיעוט המצוי).
אבער איך ווייס נישט ווי ווייט מ'קען זיך פארלאזען אויף זיי.

אבער, דו ווייסט דאך נישט וויפיל איז געווען דער כלל פון חז"ל, אז רוב בהמות זענען כשר.
אפשר איז געווען דער הכרע ממש א משהו, וואס דער יעצטיגער פחות מפראצענט אחד נעמט שוין אוועק דער רוב.
ואינו פשוט כלל וכלל.

איר האט אויסגעמישט 2 זאכען.
1. איז ווען איך האב א בהמה וואס איך ווייס נישט צו ער איז א טריפה ד.ה. ווען מ'וועט איהם שעכטען צו ער וועט זיין כשר אדער נישט, אזא בהמה זאגען אינז חכמים אז רוב בהמות זענען כשר, איז ממילא אפילו 49 פערצענט זענען טריפה, גייט מיר נישט אהן, ווייל איך זאג אז די בהמה איז פון די רוב כשר'ע.
2. איז א בהמה וואס איך האב א ספק אז מחיים האט מען איהם געמאכט טריפה, למשל ער איז אריבער אן אפרעציא, און די שאלה איז צו דאס דארף מען חושש זיין ביי א יעדע בהמה וואס איז נישט מבוקר, אויך דעם זאגען די סייט כושרות אז וויבאלד די שכיחות פון אזעלעכע אפערציאס איז נישט מעהר ווי איין פערצענט, ממילא איז דאס ווייניגער ווי די מיעוט המצוי וואס חז"ל זענען חושש צו בודק זיין. ממילא קען מען נעמען מילעך אן בודק זיין צו די קי איז אריבער איינער פןו די אפאראציעס.

אגב: בכלל איז דאס נאר און ארץ ישראל וואס די בהמות גייען נישט אויפען פעלד פריי, נאר מ'קיקט זיי נאך וואס זיי עסען איז ממילא דא ווייניגער פראבלעמען, אבער און חוץ לארץ וואס די בהמות פאשען פריי איז דא מער פראבלעמען ממילא ווייס איך נישט וואס די דין איז.

לויט ווי איהר ענטפערט, האט איהר נישט פארשטאנען מיין טענה.

א. איהר שרייבט 49 פראצענט. אפשר איז עס 49.5 פראצענט?
ב. עס איז דא בערך איין פראצענט, וואס גייט אריבער אן אפאראציא, עכ"פ לויט ווי איהר ברענגט נאך.

יעצט טוה וואס איך האב געטוהן.
מיש צוזאמען ביידע זאכן, ווערט עס 50.5 פראצענט טריפה.

איז ווי אזוי איז דער מילך כשר?

פארוואס זאל די %1 אפארירטע זיין עקסטער פון די טריפה׳ס?

אויב עפעס קומט נאר צו א %0.49

ערעב איד האט געשריבן:

אבער די מחלה איז %1 פון די אלע, די כשר׳ע און טריפה גלייך.

די מחלה איז נישט נאר אויף כשר׳ע