אטענטאט פארזוך?

די אחראים: יאנאש , אור המקיף , אחראי , געלעגער

דוד חיים
שר העשר
תגובות: 26
זיך איינגעשריבן אום:זונטאג אפריל 29, 2018 4:00 pm

Re: אטענטאט פארזוך?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך דוד חיים »

ביי קענעדי איז געווען אן אטענטאט וואס איז אויסגעפירט געווארן. ער איז געשטארבן פונעם אטענטאט. סתם אטענטאט האט מען אבער גענוצט ווען ס'איז געווען א פראבע עמיצן צו טויטען און דער פארזוך איז דורכגעפאלן. יענער האט פאקטיש איבערגעלעבט דעם אטענטאט.
ווי מער איך זוך, זע איך נאר ווי מ'האט אייביג גענוצט אטענטאט אויף א דורכגעפאלענע פראבע צו מארדן. ווען דער פאליטישאן האט איבערגעלעבט. איך זוך און זוך צו טרעפן אטענטאט אויף א מארד. אבער איך טרעף עס ממש כמעט נישט. אפשר איינס פון 900. וואס אפילו דארט רעדט מען בעיקר פון מארד.
אדרבא. לתועלת הויכוח. אויב קען דער טוען ברענגען 5 — קארגע פינף — אויסשניטן פון אידישע צייטונגען די לעצטע 100 יאר וואו מ'האט ערגעצוואו גענוצט דאס ווארט אטענטאט אין א קעפל אויף א פאליטישן מארד. דארט וואו אן אטענטאט איז אויסגעפירט געווארן און דער פאליטישאן האט געפייגערט. אויב ברענגט דער טוען אפיר ווי ס’איז געווען די נארמע עס צו נוצן אויף א מארד, וועל איך זען אז עפעס שטעקט אין וואס ער זאגט. אז מ'האט עס אויף א פאקטישע מארד אויך גענוצט. אנדערש איז נישט שייך צו טענה’ן.
ס'איז א נאטור פון מענטשן צו טענה'ן אפילו ווען מ'צייגט זיי עפעס איבער. ווייל זיי ווילן נישט האבן געלעבט אין א טעות. דא זע איך אויך, אז וויפיל איך לייג נאר צו איבערצייגן וויאזוי מ'האט גענוצט דאס ווארט אטענטאט. העלפט עס נישט. מ'וויל פון אונטער דער ערד ברענגען ראיות אז מ'האט עס אנדערש גענוצט. לייקענען שמש בצהרים. עס איז מיר נישט אינטערעסאנט סתם צו טענה'ן לשם טענה'ן. נאר איך וועל פרובירן צו לייגן נאך צייטונגס אויסשניטן. זאל יעדער אליין מחליט זיין וויאזוי מ'האט גענוצט דאס ווארט אטענטאט.
די איינציגע זאך וואס איך קען אפשר טראכטן איז אז די אלע אידישע צייטונגען די לעצטע 120 יאר האבן געשריבן גרייזיג. די אידישע ווערטער-ביכער שרייבן אויך גרייזיג. דער איבערטייטש פון ענגליש אויף דער דייטשער שפראך איז אויך גרייזיג — נאר איין ערפארענער מגי’ פון תשפ"ד האט ארויס דעם ריכטיגן באדייט פונעם ווארט...
דוד חיים
שר העשר
תגובות: 26
זיך איינגעשריבן אום:זונטאג אפריל 29, 2018 4:00 pm

Re: אטענטאט פארזוך?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך דוד חיים »

PHOTO-2024-07-18-01-01-25 3.jpg
PHOTO-2024-07-18-01-01-25 3.jpg (65.3 KiB) געזען 644 מאל
PHOTO-2024-07-18-01-01-25 2.jpg
PHOTO-2024-07-18-01-01-25 2.jpg (156.98 KiB) געזען 644 מאל
PHOTO-2024-07-17-23-19-08 2.jpg
PHOTO-2024-07-17-23-19-08 2.jpg (186.71 KiB) געזען 644 מאל
דוד חיים
שר העשר
תגובות: 26
זיך איינגעשריבן אום:זונטאג אפריל 29, 2018 4:00 pm

Re: אטענטאט פארזוך?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך דוד חיים »

PHOTO-2024-07-18-11-25-21 3.jpg
PHOTO-2024-07-18-11-25-21 3.jpg (186.33 KiB) געזען 643 מאל
PHOTO-2024-07-18-11-25-21 2.jpg
PHOTO-2024-07-18-11-25-21 2.jpg (185.4 KiB) געזען 643 מאל
PHOTO-2024-07-18-01-01-25 4.jpg
PHOTO-2024-07-18-01-01-25 4.jpg (349.51 KiB) געזען 643 מאל
דוד חיים
שר העשר
תגובות: 26
זיך איינגעשריבן אום:זונטאג אפריל 29, 2018 4:00 pm

Re: אטענטאט פארזוך?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך דוד חיים »

PHOTO-2024-07-18-11-25-24 2.jpg
PHOTO-2024-07-18-11-25-24 2.jpg (171.71 KiB) געזען 641 מאל
PHOTO-2024-07-18-11-25-23.jpg
PHOTO-2024-07-18-11-25-23.jpg (123.67 KiB) געזען 641 מאל
PHOTO-2024-07-18-11-25-22 2.jpg
PHOTO-2024-07-18-11-25-22 2.jpg (244.88 KiB) געזען 641 מאל
דוד חיים
שר העשר
תגובות: 26
זיך איינגעשריבן אום:זונטאג אפריל 29, 2018 4:00 pm

Re: אטענטאט פארזוך?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך דוד חיים »

PHOTO-2024-07-17-23-12-33.jpg
PHOTO-2024-07-17-23-12-33.jpg (182.95 KiB) געזען 639 מאל
PHOTO-2024-07-29-14-10-27.jpg
PHOTO-2024-07-29-14-10-27.jpg (251.03 KiB) געזען 639 מאל
PHOTO-2024-07-29-14-10-26.jpg
PHOTO-2024-07-29-14-10-26.jpg (46.54 KiB) געזען 639 מאל
דוד חיים
שר העשר
תגובות: 26
זיך איינגעשריבן אום:זונטאג אפריל 29, 2018 4:00 pm

Re: אטענטאט פארזוך?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך דוד חיים »

PHOTO-2024-07-29-14-29-33.jpg
PHOTO-2024-07-29-14-29-33.jpg (161.33 KiB) געזען 619 מאל
PHOTO-2024-07-29-14-20-31.jpg
PHOTO-2024-07-29-14-20-31.jpg (221.61 KiB) געזען 619 מאל
PHOTO-2024-07-29-14-20-32.jpg
PHOTO-2024-07-29-14-20-32.jpg (271.64 KiB) געזען 619 מאל
דוד חיים
שר העשר
תגובות: 26
זיך איינגעשריבן אום:זונטאג אפריל 29, 2018 4:00 pm

Re: אטענטאט פארזוך?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך דוד חיים »

קוואל וואסער האט געשריבן: מיטוואך יולי 24, 2024 4:18 pm
שבתי בוים האט געשריבן: דינסטאג יולי 23, 2024 3:43 pm
באקומען אין אישי פון אן ערפארענעם מגיה:

ס'איז לענ"ד קלאר אז אין אידיש נוצט מען דאס ווארט 'אטענטאט' אויף assassination, פאליטישע דערמארדונג.

און איינמאל 'אטענטאט' ווערט בעיקר גענוצט פאר א 'דורכגעפירטן מארד', איז פראקטישער אז מ'זאל נישט נוצן דאס זעלבע ווארט אויך פאר אן 'אומגעלונגענעם אטענטאט'. ס'איז פראקטיש צו וויסן א חילוק צווישן 'דער אטענטאט אויף פרעזידענט קענעדי' און 'דער אטענטאט אויף פרעזידענט טראמפ'.

ובכן: 'אטענטאט-פרואוו'.
יישר כח פאר מאכן די קעיס. איך ליין שוין ב"ה פילע צענדליגער יארן, שוין אסאך מאל געזען די ווארט אטענטאט, און "קיינמאל" אבער "קיינמאל" האט עס נישט געמיינט "פארזוך" אן קיין באגלייטונג ווערטער. סתם אטענטאט האט איבעראל געמיינט געלונגען אן אויסנאם, און אויב סאיז נישט געלונגען האט מען עפעס צוגעשריבן ווי "אטענטאט פארזוך" אד"ג. וויפיל כהאב געליינט איז דאס נישט געווען אנדערש אפילו איינמאל אין הונדערט.

קוק למשל איבעראל אויף די אטענטאט, געלונגען, קעגן קרוין פרינץ פון עסטרייך, וואס האט אונטערגעצינדן די ערשטע וועלט מלחמה. דארט שטייט אזויפיל מאל אטענטאט סתם בנוסף ווען סשטייט אויך דערמארדערט אדער אומגעברענגט וכו'. אדער למשל ביי אלע באשרייבונגען אויף די אטענטאט "פארזוכן" קעגן היטלער ימש"ו, שטייט קיינמאל נישט אטענטאט סתם, נאר אלץ מיט נאך א ווארט אז סאיז נישט געלונגען.

לחיים.
האסט אנגעכאפט זייער א גוטן ביישפיל. דער מארד אויף דעם קרוין-פרינץ פון עסטרייך. וואס איז לויט דיר דאס פלאץ וואו עס שטייט אזויפיל מאל 'אטענטאט' סתם.
וועל איך דיר יעצט ברענגען וויאזוי די דריי גרויסע ניו יארקער אידישע צייטונגען האבן באריכטעט יענעם טאג דעם מארד אין די הויפט נייעס. עס ווערט נישט דערמאנט דאס ווארט 'אטענטאט' פאר א רפואה. ניתי צייטונג ונחזה. די סיבה איז פשוט. עס האט שוין געהאלטן לאנג ווייטער פונעם אטענטאט. מ'האט שוין געהאלטן נאכ'ן מארד.
ס'האט נישט קיין זין זיך צו טענה'ן מיט אפענע טרוקענע מציאות'ן. וואס יעדער איינער קען אליין זען.

CAF3.jpg
CAF3.jpg (254.09 KiB) געזען 472 מאל
CAF2.jpg
CAF2.jpg (384.79 KiB) געזען 472 מאל
CAF1.jpg
CAF1.jpg (361.55 KiB) געזען 472 מאל
קוואל וואסער
שר האלף
תגובות: 1806
זיך איינגעשריבן אום:דאנערשטאג אקטאבער 04, 2018 5:44 pm

Re: אטענטאט פארזוך?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך קוואל וואסער »

דוד חיים האט געשריבן: מאנטאג יולי 29, 2024 6:49 pm
קוואל וואסער האט געשריבן: מיטוואך יולי 24, 2024 4:18 pm
שבתי בוים האט געשריבן: דינסטאג יולי 23, 2024 3:43 pm
באקומען אין אישי פון אן ערפארענעם מגיה:

ס'איז לענ"ד קלאר אז אין אידיש נוצט מען דאס ווארט 'אטענטאט' אויף assassination, פאליטישע דערמארדונג.

און איינמאל 'אטענטאט' ווערט בעיקר גענוצט פאר א 'דורכגעפירטן מארד', איז פראקטישער אז מ'זאל נישט נוצן דאס זעלבע ווארט אויך פאר אן 'אומגעלונגענעם אטענטאט'. ס'איז פראקטיש צו וויסן א חילוק צווישן 'דער אטענטאט אויף פרעזידענט קענעדי' און 'דער אטענטאט אויף פרעזידענט טראמפ'.

ובכן: 'אטענטאט-פרואוו'.
יישר כח פאר מאכן די קעיס. איך ליין שוין ב"ה פילע צענדליגער יארן, שוין אסאך מאל געזען די ווארט אטענטאט, און "קיינמאל" אבער "קיינמאל" האט עס נישט געמיינט "פארזוך" אן קיין באגלייטונג ווערטער. סתם אטענטאט האט איבעראל געמיינט געלונגען אן אויסנאם, און אויב סאיז נישט געלונגען האט מען עפעס צוגעשריבן ווי "אטענטאט פארזוך" אד"ג. וויפיל כהאב געליינט איז דאס נישט געווען אנדערש אפילו איינמאל אין הונדערט.

קוק למשל איבעראל אויף די אטענטאט, געלונגען, קעגן קרוין פרינץ פון עסטרייך, וואס האט אונטערגעצינדן די ערשטע וועלט מלחמה. דארט שטייט אזויפיל מאל אטענטאט סתם בנוסף ווען סשטייט אויך דערמארדערט אדער אומגעברענגט וכו'. אדער למשל ביי אלע באשרייבונגען אויף די אטענטאט "פארזוכן" קעגן היטלער ימש"ו, שטייט קיינמאל נישט אטענטאט סתם, נאר אלץ מיט נאך א ווארט אז סאיז נישט געלונגען.

לחיים.
האסט אנגעכאפט זייער א גוטן ביישפיל. דער מארד אויף דעם קרוין-פרינץ פון עסטרייך. וואס איז לויט דיר דאס פלאץ וואו עס שטייט אזויפיל מאל 'אטענטאט' סתם.
וועל איך דיר יעצט ברענגען וויאזוי די דריי גרויסע ניו יארקער אידישע צייטונגען האבן באריכטעט יענעם טאג דעם מארד אין די הויפט נייעס. עס ווערט נישט דערמאנט דאס ווארט 'אטענטאט' פאר א רפואה. ניתי צייטונג ונחזה. די סיבה איז פשוט. עס האט שוין געהאלטן לאנג ווייטער פונעם אטענטאט. מ'האט שוין געהאלטן נאכ'ן מארד.
ס'האט נישט קיין זין זיך צו טענה'ן מיט אפענע טרוקענע מציאות'ן. וואס יעדער איינער קען אליין זען.
איך זעה טאקע אלע ביישפילן וואס דו ברענגסט. לויט די דאזיגע ביישפילן ביסטו גערעכט.

אבער איך "קען" ברענגען אסאך ביישפילן פון פארקערט, ווי אטענטאט מיינט א געלונגענע אטענטאט, ווי אסעסינעישאן, און ביי נישט געלונגען שרייבט מען "פארזוך" וכדומה. אלע וואס שרייבן אזוי (ואני בתוכם) האב דאך אזוי געליינט "ערגעץ," מען האט עס נישט געזויגן פון פינגער, ווי דו זאגסט "ביז איין מגיה איז געקומען אין תשפ"ד..."

נאר וואס דען, איך קען מיך נישט גוט אויס מיט טרעפן די ארכיווען פון הונדערט יאר צוריק. שוין פרובירט אסאך, אסאך, אסאך, אבער אייביג האט עס געשלעפט שעות אויף שעות און נישט געברענגט די געוואונטשענע רעזולטאטן. ממילא חבל. אבער אויב איינער וויל דוקא אפיר זוכן די סארט ארכיווען צו טרעפן די פארקערטע שטעלונג, ספעציעל פון אביסל שפעטער, נישט לאנג צוריק, במשך די פארלאפענע 30-50-80 יאר, וועט זיכער טרעפן פונקט אזוי.
אם אסק שמים שם אתה - ואציעה שאול הנך
שבתי בוים
שר חמישים ומאתים
תגובות: 473
זיך איינגעשריבן אום:דאנערשטאג אפריל 20, 2017 9:29 am

Re: אטענטאט פארזוך?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך שבתי בוים »

דער מגיה ענטפערט:

עס הייבט אן גיין ארום און ארום, און דו ברענגסט באווייזן אויף זאכן וואס איך האב נישט געזאגט אנדערש בשעת'ן פארפעלן צו אדרעסירן דאס וואס איך זאג. איז לאמיר קלאר אוועקשטעלן וואו גענוי מיר זענען מחולק.

1) דאס ווארט 'אטענטאט' איז גענוצט געווארן אלס 'אטענטאט-פארזוך'.

דו האלטסט אזוי, און איך האלט אויך אזוי, ווי געשריבן. און די אלע געברענגטע צייטונג-אויסשניטן באשטעטיגן דאס.


2) דאס ווארט 'אטענטאט' איז פארשטאנען געווארן 'בלויז' ווי אן 'אטענטאט-פארזוך', און האט נישט קיין אנדערע באדייט.

דו האלטסט אזוי. איך האלט נישט אזוי.

איין ראיה איז אז מ'טרעפט אסאך מאל אין צייטונגען און ביכער (אנגעהויבן שוין פון 100 יאר צוריק) ארויסגעשריבן 'אטענטאט-פרואוו', 'אטענטאט-פארזוך' אדער 'נישט-געלונגענע אטענטאט'.
אויב 'אטענטאט' מיינט אויטאמאטיש נאר א 'פרואוו', איז דאך 'אטענטאט-פרואוו' סתם א טאפלט לשון…
אז מ'האט געשריבן 'אטענטאט-פרואוו' וכדו', איז עס א באווייז אז 'אטענטאט' אליין באדייט לאו דוקא אן 'אומגעלונגענע פארזוך' נאר קען אויך מיינען א 'געלונגענע אטענטאט' (אזוי ווי אין דייטש), און דערפאר האבן יענע צייטונגען/שרייבער צוגעלייגט א ווארט דאס אויסצוקלארן.

אט איז א ציטאט פון א בוך געשריבן מיט א 100 יאר צוריק: "זיי האבן שוין געמאכט עטליכע נישט-געלונגענע אטענטאטען קעגן דעם קייזער אלעקסאנדער דעם צווייטן"…
אין א ביכל פון 1936 (געשריבן דורך יהושע ראפאפארט, זעט אויס צו זיין א גרויסער שרייבער און איבערזעצער) שרייבט ער: "איר יינגערער שוועסטער איז נאר וואס דערשאסן געווארן, אן א געריכט, ביים אטענטאט-פרווו [=פרואוו] קעגן אדמיראל פון…"


3) 'אטענטאט' איז אויך גענוצט געווארן אויף 'פאליטישע מארד' [וואו דער קרבן איז געשטארבן].

איך האלט אזוי. דו האלטסט אז דאס איז נישט ריכטיג, טענה'נדיג אז "סתם אטענטאט האט מען גענוצט ווען ס'איז געווען א פראבע עמיצן צו טויטען און דער פארזוך איז דורכגעפאלן, ווען דער פאליטישאן האט פאקטיש איבערגעלעבט".
אויב אן אטענטאט איז געלונגען און אומגעברענגט דעם געצילטן פירער/פאליטיקאנט, קען מען מער נישט שרייבן 'אטענטאט'.

איך האב געשריבן אז ס'איז גענוצט געווארן אויף דעם אופן דורך שרייבער און זשורנאלן פון אלע מינים. מיר קענען דאס געפינען אין 'דאס אידישע ליכט', 'דאס אידישע ווארט', 'דער איד', 'פארווערטס', און פיל אנדערע פובליקאציעס, אפגערעדט פון היימישע אויסגאבעס די לעצטע צענדליגער יארן.

זאגט יעצט ר' דוד חיים אז דער "טוען" זאל ברענגען "קארגע פינף אויסשניטן" וואו מ'האט גענוצט דאס ווארט אטענטאט אין א קעפל "אויף א פאליטישן מארד, וואו דער פאליטישאן האט געפייגערט".

אז מ'בעט שיין, פאלגט מען.

אגב א נקודה'לע. פארשטיי אז סוקסעספולע אטענטאטן איז נישט קיין טעגליכע ערשיינונג. כ'מיין, וויפיל האבן פאסירט אלעס צוזאמען אין די לעצטע 100 יאר? לעומת זה, זענען פארגעקומען אין די לעצטע 100 יאר מסתמא הונדערטער אטענטאט-פרואוון. וועט מען געלונגענע אטענטאטן אויטאמאטיש פיל ווייניגער טרעפן.
אבער, ביי די עטליכע געלונגענע אטענטאטן וואו די געצילטע פירער/פאליטיקאנטן זענען געשטארבן, טרעפט מען טאקע יא דאס ווארט 'אטענטאט'.
אטעטשמענטס
אטען 1.jpg
אטען 1.jpg (73.94 KiB) געזען 404 מאל
אטען 2.jpg
אטען 2.jpg (12.87 KiB) געזען 404 מאל
אטען 3.jpg
אטען 3.jpg (13.79 KiB) געזען 404 מאל
לעצט פארראכטן דורך שבתי בוים אום מיטוואך יולי 31, 2024 10:32 am, פארראכטן געווארן 1 מאל.
שבתי בוים
שר חמישים ומאתים
תגובות: 473
זיך איינגעשריבן אום:דאנערשטאג אפריל 20, 2017 9:29 am

Re: אטענטאט פארזוך?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך שבתי בוים »

.
אטעטשמענטס
אטען 5.jpg
אטען 5.jpg (23.31 KiB) געזען 398 מאל
1938
1938
אטען 6.jpg (41.75 KiB) געזען 398 מאל
פארווערטס 1975 (פאליטישע מארד אויף קעניג פאיזאל פון סאודי אראביע)
פארווערטס 1975 (פאליטישע מארד אויף קעניג פאיזאל פון סאודי אראביע)
אטען 4.jpg (240.5 KiB) געזען 398 מאל
שבתי בוים
שר חמישים ומאתים
תגובות: 473
זיך איינגעשריבן אום:דאנערשטאג אפריל 20, 2017 9:29 am

Re: אטענטאט פארזוך?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך שבתי בוים »

.
אטעטשמענטס
דער נייער מאמענט, פעברואר 27, 1967
דער נייער מאמענט, פעברואר 27, 1967
אטען 7.jpg (29.91 KiB) געזען 384 מאל
אטען 8.jpg
אטען 8.jpg (83.41 KiB) געזען 384 מאל
דער טאג - אפריל 26 1968
דער טאג - אפריל 26 1968
אטען 9.jpg (49.34 KiB) געזען 384 מאל
שבתי בוים
שר חמישים ומאתים
תגובות: 473
זיך איינגעשריבן אום:דאנערשטאג אפריל 20, 2017 9:29 am

Re: אטענטאט פארזוך?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך שבתי בוים »

.
אטעטשמענטס
דער נייער מאמענט, פעברואר 27, 1967
דער נייער מאמענט, פעברואר 27, 1967
אטען 10.jpg (15.91 KiB) געזען 367 מאל
אטען 11.jpg
אטען 11.jpg (94.41 KiB) געזען 367 מאל
דער טאג - אפריל 26 1968
דער טאג - אפריל 26 1968
אטען 12.jpg (102.68 KiB) געזען 367 מאל
שבתי בוים
שר חמישים ומאתים
תגובות: 473
זיך איינגעשריבן אום:דאנערשטאג אפריל 20, 2017 9:29 am

Re: אטענטאט פארזוך?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך שבתי בוים »

.
אטעטשמענטס
פארווערטס 1968
פארווערטס 1968
אטען 13.jpg (135.69 KiB) געזען 361 מאל
דער טאג 1964
דער טאג 1964
אטען 14.jpg (146.45 KiB) געזען 361 מאל
אין דעם אטענטאט זענען אומגעקומען איבער פופציק פערזאן... דאס אידישע ווארט, 1946
אין דעם אטענטאט זענען אומגעקומען איבער פופציק פערזאן... דאס אידישע ווארט, 1946
אטען 15.jpg (11.33 KiB) געזען 361 מאל
שבתי בוים
שר חמישים ומאתים
תגובות: 473
זיך איינגעשריבן אום:דאנערשטאג אפריל 20, 2017 9:29 am

Re: אטענטאט פארזוך?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך שבתי בוים »

.
אטעטשמענטס
דער טאג - 1968 (טויט, מארד און אטענטאט גענוצט ווי עקוויוואלענטן)
דער טאג - 1968 (טויט, מארד און אטענטאט גענוצט ווי עקוויוואלענטן)
אטען 16.jpg (88.33 KiB) געזען 361 מאל
מלך ראוויטש (אידיש 1968 דיכטער)
מלך ראוויטש (אידיש 1968 דיכטער)
אטען 17.jpg (29.95 KiB) געזען 361 מאל
דאס אידישע ווארט 1946
דאס אידישע ווארט 1946
אטען 18.jpg (304.85 KiB) געזען 361 מאל
שבתי בוים
שר חמישים ומאתים
תגובות: 473
זיך איינגעשריבן אום:דאנערשטאג אפריל 20, 2017 9:29 am

Re: אטענטאט פארזוך?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך שבתי בוים »

.
אטעטשמענטס
אטען 19.jpg
אטען 19.jpg (175.69 KiB) געזען 342 מאל
אטען 20.jpg
אטען 20.jpg (27.28 KiB) געזען 342 מאל
דער איד<br />איינס איז פון 100 יאר צוריק<br />איינס איז פון היינט
דער איד
איינס איז פון 100 יאר צוריק
איינס איז פון היינט
אטען 21.jpg (35.29 KiB) געזען 342 מאל
שבתי בוים
שר חמישים ומאתים
תגובות: 473
זיך איינגעשריבן אום:דאנערשטאג אפריל 20, 2017 9:29 am

Re: אטענטאט פארזוך?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך שבתי בוים »

.
אטעטשמענטס
אטען 22.jpg
אטען 22.jpg (20.29 KiB) געזען 333 מאל
אטען 23.jpg
אטען 23.jpg (55.97 KiB) געזען 333 מאל
אטען 24.jpg
אטען 24.jpg (16.62 KiB) געזען 333 מאל
עולה_על_הכל
אנשי שלומינו
תגובות: 2
זיך איינגעשריבן אום:פרייטאג מאי 22, 2020 9:30 am

Re: אטענטאט פארזוך?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך עולה_על_הכל »

אויב מעג איך אריינווארפן מיינע צוויי צענט. מיר זעט אויס פון די אלע קאפיעס וואס אלע צדדים האבן געברענגט אז אטענטאט איז בערך אין דער געגנט פון 'צילן דורכצופירן א מארד'. אמאל געלונגט עס. דעמאלט שרייבט מען: שרעקליכער אטענטאט, בלוטיגער אטענטאט. זייער ווייניג מאל נוצט מען סתם אטענטאט. אין קעפל זיכער נישט.
די מערסטע פעלער וואו מ'נוצט אטענטאט איז ווען מ'וויל מעלדן א נייעס אז מען האט געצילט צו הרגענען אדער מארדענען א פאליטישאן פיגור. מען שרייבט דארט אטענטאט, אומגעלונגענער אטענטאט, דורכגעפאלענער אטענטאט (זעלטן: אטענטאט-פארזוך).
דאס קען מען זען פון אין 95 פראצענט פון די אלטע אידישע צייטונגען וואס מ'האט דא ארויפגעקלעבט.
אויך זעט מען כמעט קלאר ווי אטענטאט איז בפירוש נישט קיין סינאנים צו מארד און טויט. דאס זעט מען אין רוב ווערטערביכער און אויך אין רוב פון די צייטונגען. ווייל אפילו דארט וואו עס איז געלונגען דער אטענטאט, ווערט עס נישט גענוצט במקום מארד. נאר ווי א געלונגענער אטענטאט. אויב וואלט מען אויסעגמעקט דאס ווארט אטענטאט און אנשטאט דעם געשריבן רציחה, וואלט עס אין רוב פון די פלעצער זיך געלייענט זייער שווערליך.
דעריבער מיין איך אז סתם שרייבן 'אטענטאט' במקום 'מארד' איז אויך פארפירעריש. קען מען דען שרייבן 'געלונגענער מארד' אדער 'אומגעלונגענער מארד'?
די בעסטע וואלט געווען צו שרייבן: געלונגענער אטענטאט - ווען עס געלונגט, אומגעלונענער אטענטאט - ווען עס פאלט דורך. אזוי פארשטייט יעדער וואס מען מיינט און ס'איז נישט קיין סתירה צו קיינעמ'ס שיטה איבער דעם באדייט פונעם ווארט. והכל על מקומו יבוא בשלום...
עולה_על_הכל
אנשי שלומינו
תגובות: 2
זיך איינגעשריבן אום:פרייטאג מאי 22, 2020 9:30 am

Re: אטענטאט פארזוך?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך עולה_על_הכל »

וראה זה פלא.

שיקט מיר יעצט איינער אז דאס איז שוין אן אלטע פארצווייגטע מחלוקה. די וועלט איז נישט געבוירן ביים טראמפ אטענטאט...

אויך אמאל האבן שרייבער זיך ארומגעאמפערט איבער דעם באדייט פונעם ווארט אטענטאט. דערפאר האט דער 'ווילנער ווערטערבוך' אנגענומען להלכה אז אייביג איז נייטיג צוצושרייבן צום ווארט אטענטאט נאך א ווארט. כדי מסביר צו זיין וואס ס'האט ענדגילטיג פאסירט. צי דער פארשוין האט איבערגעלעבט דעם אטענטאט צי נישט.

זייער אינטערעסאנט. והאמת והשלום אהבו.

Scr.png
Scr.png (239.1 KiB) געזען 262 מאל
שבתי בוים
שר חמישים ומאתים
תגובות: 473
זיך איינגעשריבן אום:דאנערשטאג אפריל 20, 2017 9:29 am

Re: אטענטאט פארזוך?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך שבתי בוים »

עולה_על_הכל האט געשריבן: מיטוואך יולי 31, 2024 4:55 pm
אויב מעג איך אריינווארפן מיינע צוויי צענט. מיר זעט אויס פון די אלע קאפיעס וואס אלע צדדים האבן געברענגט אז אטענטאט איז בערך אין דער געגנט פון 'צילן דורכצופירן א מארד'. אמאל געלונגט עס. דעמאלט שרייבט מען: שרעקליכער אטענטאט, בלוטיגער אטענטאט. זייער ווייניג מאל נוצט מען סתם אטענטאט. אין קעפל זיכער נישט.
די מערסטע פעלער וואו מ'נוצט אטענטאט איז ווען מ'וויל מעלדן א נייעס אז מען האט געצילט צו הרגענען אדער מארדענען א פאליטישאן פיגור. מען שרייבט דארט אטענטאט, אומגעלונגענער אטענטאט, דורכגעפאלענער אטענטאט (זעלטן: אטענטאט-פארזוך).
דאס קען מען זען פון אין 95 פראצענט פון די אלטע אידישע צייטונגען וואס מ'האט דא ארויפגעקלעבט.
אויך זעט מען כמעט קלאר ווי אטענטאט איז בפירוש נישט קיין סינאנים צו מארד און טויט. דאס זעט מען אין רוב ווערטערביכער און אויך אין רוב פון די צייטונגען. ווייל אפילו דארט וואו עס איז געלונגען דער אטענטאט, ווערט עס נישט גענוצט במקום מארד. נאר ווי א געלונגענער אטענטאט. אויב וואלט מען אויסעגמעקט דאס ווארט אטענטאט און אנשטאט דעם געשריבן רציחה, וואלט עס אין רוב פון די פלעצער זיך געלייענט זייער שווערליך.
דעריבער מיין איך אז סתם שרייבן 'אטענטאט' במקום 'מארד' איז אויך פארפירעריש. קען מען דען שרייבן 'געלונגענער מארד' אדער 'אומגעלונגענער מארד'?
די בעסטע וואלט געווען צו שרייבן: געלונגענער אטענטאט - ווען עס געלונגט, אומגעלונענער אטענטאט - ווען עס פאלט דורך. אזוי פארשטייט יעדער וואס מען מיינט און ס'איז נישט קיין סתירה צו קיינעמ'ס שיטה איבער דעם באדייט פונעם ווארט. והכל על מקומו יבוא בשלום...

דו האסט דורכגעקוקט די אלע געברענגטע אויסצוגן? אויב יא, וויאזוי קענסטו ווייטער זאגן מיט אזא פשטות אז דיין מסקנא איז אז "אטענטאט איז בערך אין דער געגנט פון 'צילן דורכצופירן א מארד'"?

אגב, וואס הייסט "אין א קעפל זיכער נישט"? האסט שוין אמאל געהערט אזא זאך אז א געוויסע ווארט איז נישט לעגיטים צו שרייבן אין א קעפל אבער אינעווייניג אין ארטיקל מעג מען יא? יעדנפאלס, האב איך געברענגט אויך פון קעפלעך (און געדענק די נקודה אז ס'איז ווייט נישט געווען אזויפיל געלונגענע אטענטאטן ווי אומגעלונגענע).

וויאזוי פארענטפערסטו די אלע צייטונגען וואס כ'האב געברענגט (אויפ'ן פארלאנג פון דיין קאלעגע) וואס האבן קלאר געשריבן דאס ווארט 'אטענטאט' אין פעלער ווען דער פאליטישער פירער איז געשטארבן.

א קורצע חזרה פון עטליכע פון זיי (ווייל דער צדיק ר' שבתי האט נישט אלץ געלייגט די ריכטיגע קעפלעך צו די בילדער):

1) "אטענטאט אויף פרעזידענט מעקינלי" (דער אידישער זשורנאל, 1901)

2) "דער אטענטאט אויף פרעזידענט מעקינלי" (פרייע ארבייטער שטימע, 1906 און 1948)

3) "אטענטאט אויף דר. מארטין לוטהער קינג" (דער טאג, 1968)

4) "דער אטענטאט אויף קענעדי" (סיי אין קעפל און סיי אין מערערע באריכטן אין עטליכע צייטונגען)

5) "אטענטאט אויף יצחק ראבין" (סיי עטליכע מאל אין קעפל און סיי מערערע מאל אין ארטיקלען אין עטליכע צייטונגען)

6) "אן אטענטאט קעגן עסטרייכישן קייזער … אין זומער פון 1914" (דאס אידישע ווארט - תשס"ה)

7) "גענעראל יצחק ראבין, וואס איז שפעטער געווארן ישראל-פרעמיער און איז אומגעקומען אין אן אטענטאט אין 1995" (פארווערטס)

8) אטענטאט פון קעניג פאיזאל (פארווערטס, 1975)

9) "אטענטאט אויפ'ן זשעניניער וויצע-גאווערנאר" (1938)

10) "אטענטאט אויפן צאר פון 1881" (היינט, 1936)

11) "91 איז די צאל טויטע אין אטענטאט" (קעפל, דאס אידישע ווארט, 1946)

12) אין דעם אטענטאט זענען אומגעקומען איבער פופציק פערזאן" (אונטערקעפל, דאס אידישע ווארט, 1946)

13) "גרייכט די צאל טויטע אין דעם אטענטאט צו 45 טויטע און 58 פארשוואונדענע"

14) "דאס ווארט אטענטאט ווערט באנוצט נאר, ווען עס האנדט זיך וועגן א פאליטישער אדער אנדערשטיק בארימטער פערזענליכקייט, וואס איז דער קרבן פון דער רציחה" (מלך ראוויטש - בארימטער אידישער שרייבער און דיכטער - 1968)

15) "און איז צוריסען געווארען פון קאליאיעוו'ס באמבע.… הגם ער האט געקענט גרינגער דורכפיהרען דעם אטענטאט…" (די צוקונפט - 1922)

איך גלייב אז ווער עס באטראכט די אלע שטיקלעך לאורך הדורות קען נישט לייקענען אז אטענטאט איז גענוצט געווארן אויך פאר אטענטאטן וואו "דער פאליטיקאנט האט געפייגערט".
שבתי בוים
שר חמישים ומאתים
תגובות: 473
זיך איינגעשריבן אום:דאנערשטאג אפריל 20, 2017 9:29 am

Re: אטענטאט פארזוך?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך שבתי בוים »

עולה_על_הכל האט געשריבן: מיטוואך יולי 31, 2024 5:04 pm
וראה זה פלא.

שיקט מיר יעצט איינער אז דאס איז שוין אן אלטע פארצווייגטע מחלוקה. די וועלט איז נישט געבוירן ביים טראמפ אטענטאט...

אויך אמאל האבן שרייבער זיך ארומגעאמפערט איבער דעם באדייט פונעם ווארט אטענטאט. דערפאר האט דער 'ווילנער ווערטערבוך' אנגענומען להלכה אז אייביג איז נייטיג צוצושרייבן צום ווארט אטענטאט נאך א ווארט. כדי מסביר צו זיין וואס ס'האט ענדגילטיג פאסירט. צי דער פארשוין האט איבערגעלעבט דעם אטענטאט צי נישט.

זייער אינטערעסאנט. והאמת והשלום אהבו.


Scr.png

א דאנק פאר'ן צוברענגען די זאכליכע ווערטער.
עטליכע נקודות:
קודם, דער 'ווילנער ווערטערבוך' האט נישט "אנגענומען להלכה", נאר ער שרייבט אז ס'איז "א רעקאמענדאציע", צוליב דער נחיצות פון אויסקלארן אויב סרעדט זיך פון בלויז אן אטענטאט-פרואוו אדער א געלונגענעם אטענטאט וואו דער קרבן איז געשטארבן.

און עס איז אן אויסגעצייכנטע רעקאמענדאציע -- אין יידיש.

ווידער אין חסידיש-אידיש, וואו ס'איז שטארק איינגעגעבן אז 'אטענטאט' סתם ווערט גענוצט במקום assassination און ביי אן אומגעלונגענעם אטענטאט שרייבט מען 'אטענטאט-פארזוך' אדער 'אטענטאט-פרואוו', איז נישטא קיין שום סיבה צו פרובירן צוריקדרייען דעם זייגער און סתם באלמוטשען די שרייבער און שמועסער פון אונזער שפראך צו אנהייבן א נייעם גאנג (פונקט ווי מיר וועלן אויך נישט אננעמען 'אסאסינירונג', ווייל ס'איז קיינמאל נישט גענוצט געווארן אין חסידיש-אידיש).

און יעצט ביי דער טראמפ געשיכטע האט מען טאקע געזען ווי אלע מאגאזינען און צייטונגען (חוץ דער איד אויפ'ן דעקל, אבער אינעווייניג האבן זיי אויך געשריבן 'אטענטאט אויף קענעדי' וכדו') און קול מבשר האבן
1) געשריבן 'אטענטאט-פארזוך/פרואוו' וועגן דער טראמפ געשיכטע, און
2) שרייבנדיג וועגן פארשידענע געשיכטעס פון געלונגענע אטענטאטן אין היסטאריע האבן אלע (אריינגערעכנט דער איד) געשריבן סתם 'אטענטאט'.

און דער סיסטעם איז סיי קלאר און סיי פראקטיש (גרינגער ווי אז מזאל דארפן יעדעס מאל ביים רעדן פון אן אטענטאט דארפן צולייגן א ווארט, ווען מ'קען זיך רואיג באגיין אן דעם).

אלזא, ס'קען רואיג בלייבן ווייטער ווי ס'איז אנגענומען אין דער שפראך פון רובו ככולו היימישע אידן:

1) ביי א געלונגענעם אטענטאט (וואו דער קרבן איז געשטארבן), שרייבט מען סתם 'אטענטאט', סינאנים מיט assassination.
2) ביי אן אומגעלונגענעם אטענטאט שרייבט מען 'אטענטאט-פארזוך', 'אטענטאט-פרואוו', 'אומגעלונגענער אטענטאט', סינאנים מיט assassination attemp
קוואל וואסער
שר האלף
תגובות: 1806
זיך איינגעשריבן אום:דאנערשטאג אקטאבער 04, 2018 5:44 pm

Re: אטענטאט פארזוך?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך קוואל וואסער »

יישר כוח ר' שבתי פאר די גרויסע ארבייט וואס איר האט אריינגעלייגט דא.

געפלאנט האב איך אנצופרעגן דערויף ביי א פראמינענטע אדרעס ליתר שאת, אבער איר האט שוין געמאכט א פיינע קעיס.

יא, מ'קען נישט לייקענען אז פארהאן ציטאטן, ווי ר' דוד חיים האט געברענגט, וואס האבן יא געשריבן אטענטאט סתם אויף א פארזוך וואס יענער האט איבערגעלעבט. אבער עס איז דא גענוג און נאך, אפשר רוב, בפרט אין חסידיש אידיש, וואס האבן גענוצט די ווארט סתם נאר ווען עס איז געלונגען, ווי געזאגט די גאנצע צייט.
אם אסק שמים שם אתה - ואציעה שאול הנך
דוד חיים
שר העשר
תגובות: 26
זיך איינגעשריבן אום:זונטאג אפריל 29, 2018 4:00 pm

Re: אטענטאט פארזוך?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך דוד חיים »

קוואל וואסער האט געשריבן: פרייטאג אוגוסט 02, 2024 10:27 am
יישר כוח ר' שבתי פאר די גרויסע ארבייט וואס איר האט אריינגעלייגט דא.

געפלאנט האב איך אנצופרעגן דערויף ביי א פראמינענטע אדרעס ליתר שאת, אבער איר האט שוין געמאכט א פיינע קעיס.

יא, מ'קען נישט לייקענען אז פארהאן ציטאטן, ווי ר' דוד חיים האט געברענגט, וואס האבן יא געשריבן אטענטאט סתם אויף א פארזוך וואס יענער האט איבערגעלעבט. אבער עס איז דא גענוג און נאך, אפשר רוב, בפרט אין חסידיש אידיש, וואס האבן גענוצט די ווארט סתם נאר ווען עס איז געלונגען, ווי געזאגט די גאנצע צייט.
איך זע אז די ווילסט באמת וויסן די ריכטיגע אפטייטש, נישט סתם ארומפאפּן. נאר אזויווי די שרייבסט ״רוב פעלער״ אינדערצייט וואס איך ברענג צענדליגער אויסצוגן פון די העדליינס [נייעס קעפלעך] ווען די אנדערע ברענגען בעיקר אויסצוגן פון די שורות אין די נייעס, אדער ברענגען זיי קאפיס פונעם ”ראבין מארד” וואס קען גאר זיין אז דער מגי’ האט שוין דארט געארבעט...
וועל איך ברענגען נאך קעפלעך און נייעס אויסצוגן און אונטערצייכענען צו זען קלאר און דייטליך וואס איז דער ריכטיגער אפטייטש פון אן "אטענטאט”. אז אפילו אן "אויסגעפירטער אטענטאט" האט אמאל נאר געמיינט א מארד-פרואוו. ווער רעדט נאך פון סתם אטענטאט. מיט די צייט האט מען אנגעהויבן נוצן אויסגעפירטער אטענטאט אויף א מארד, כדי נישט צו ווערן צעמישט אויב דער אטענטאט געלונגט. אבער מאכן פשעטלעך אז דער טפל ווערט גאר דער עיקר און אטענטאט מיינט נאר א מארד. נישט קיין פרואוו. איז עפעס אזא מין חוכא וטלולא.
(איך וועל בעיקר ברענגען נייעס מיט די העדליינס, נישט סתם אויסצוגן פון אינעווייניג אין די נייעס ווייל דאן קען איך אנפילן צענדליגער בלעטער דא אויף אייוועלט.)
דוד חיים
שר העשר
תגובות: 26
זיך איינגעשריבן אום:זונטאג אפריל 29, 2018 4:00 pm

Re: אטענטאט פארזוך?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך דוד חיים »

רוזוועלט איז דער דריטער פרעזידענט אויף וועלכן עס איז אויסגעפירט געווארן אן אטענטאט - צוויי פון זיי זענען אומגעקומען פון מערדערישע הענט -

OT1.jpg
OT1.jpg (316.46 KiB) געזען 90 מאל
אטעטשמענטס
OT2.jpg
OT2.jpg (190.81 KiB) געזען 90 מאל
OT3.jpg
OT3.jpg (90.46 KiB) געזען 90 מאל
דוד חיים
שר העשר
תגובות: 26
זיך איינגעשריבן אום:זונטאג אפריל 29, 2018 4:00 pm

Re: אטענטאט פארזוך?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך דוד חיים »

אטענטאט אויף סענאטאר קענעדי ווען ער האט נאך געלעבט.
AT5.jpg
AT5.jpg (198.63 KiB) געזען 83 מאל


נאסער ערנסט פארוואונדעט פון אטענטאט.

- ווארשיינליכען פארזוך אים צו דערמארדען -

שטייט נישט " אטענטאט-פארזוך"
AT7.jpg
AT7.jpg (242.43 KiB) געזען 83 מאל
AT8.jpg
AT8.jpg (203.89 KiB) געזען 83 מאל
דוד חיים
שר העשר
תגובות: 26
זיך איינגעשריבן אום:זונטאג אפריל 29, 2018 4:00 pm

Re: אטענטאט פארזוך?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך דוד חיים »

OT4.jpg
OT4.jpg (285.39 KiB) געזען 68 מאל
OT5.jpg
OT5.jpg (88.59 KiB) געזען 68 מאל
OT6.jpg
OT6.jpg (71.93 KiB) געזען 68 מאל
שרייב תגובה

צוריק צו “שפראך, גראמאטיק און דקדוק”