บริษัทสตาร์ตอัพที่ร้อนแรงที่สุดรายหนึ่งในรอบ 1-2 ปีที่ผ่านมาคือ Theranos บริษัทด้านอุปกรณ์ตรวจเลือด ที่ก่อตั้งโดย Elizabeth Holmes ซีอีโอหญิง (ปัจจุบันอายุ 31 ปี แต่ก่อตั้งบริษัทตั้งแต่ปี 2003 ตอนอายุ 19 ปี)

จุดเด่นของ Theranos คือผลิตภัณฑ์ด้านการตรวจเลือดแนวใหม่ที่ไม่ต้องเจาะเลือดแบบเดิม แต่ใช้อุปกรณ์ขนาดเล็กที่เป็นสิทธิบัตรของบริษัท เก็บตัวอย่างเลือดเพียงไม่กี่หยด และได้ผลตรวจสอบอย่างรวดเร็ว ถือเป็นการปฏิวัติวงการตรวจเลือดไปอย่างสิ้นเชิง โซลูชันของ Theranos อ้างว่าลดค่าใช้จ่ายด้านการตรวจเลือดลงได้มาก บริษัทเซ็นสัญญากับร้านขายยารายใหญ่อย่าง Walgreens และระบุว่ามีสัญญากับบริษัทยารายใหญ่ของโลกอย่าง Pfizer

ความสำเร็จของ Theranos ทำให้บริษัทได้รับความสนใจอย่างมาก ระดมทุนได้มากมาย จนมีมูลค่าบริษัทเกิน 9 พันล้านดอลลาร์ ตัวของ Elizabeth Holmes กลายเป็นผู้ประกอบการหญิงที่โด่งดังแห่งยุค ลงปกนิตยสาร และขึ้นเวทีงานสัมมนามากมาย

แต่เมื่อไม่นานมานี้ หนังสือพิมพ์ Wall Street Journal ออกมาเปิดโปงพฤติกรรมน่าสงสัยหลายอย่างของ Theranos และเรื่องทั้งหมดอาจเป็นแค่ปาหี่

Elizabeth Holmes ขึ้นเวทีงานของ Forbes - ภาพจาก Theranos

บทความของ Wall Street Journal ระบุว่า Theranos อ้างถึงเครื่องเจาะเลือดที่เป็นนวัตกรรม แต่ในความเป็นจริงแทบไม่มีลูกค้าของ Theranos ได้ใช้เครื่องที่ว่านี้เลย และ Theranos เองก็แทบไม่เคยเปิดเผยข้อมูลหรือกระบวนการทำงานของเครื่องนี้ต่อสาธารณะ วงการแพทย์เองไม่เคยได้ตรวจสอบในลักษณะ peer review ตามหลักวิชาการ และยิ่งไปกว่านั้นการตรวจเลือดที่ผ่าน Theranos มีเพียง 10% ที่ใช้เครื่องเจาะเลือดที่ว่า ส่วนที่เหลือนั้นเป็นการเจาะเลือดตามปกติ และส่งผลตรวจไปให้บริษัทอื่นๆ ตรวจแทนเท่านั้น

Wall Street Journal ยังระบุว่าหน่วยงานด้านอาหารและยาของสหรัฐหรือ FDA อนุญาตให้ Theranos ใช้เครื่องเจาะเลือดเพียงบางกรณีเท่านั้น ไม่อนุญาตให้ใช้ตรวจเลือดได้ทุกกรณี

หลังการเปิดโปงของ Wall Street Journal ก็มีคนดังหลายคนออกมาร่วมแชร์ประสบการณ์การใช้เครื่องตรวจเลือดของ Theranos ตัวอย่างคนดังที่ว่าคือ Jean-Louis Gassée อดีตผู้บริหารคนดังของแอปเปิล เขียนเล่าลงบล็อกส่วนตัว ว่าเขาลองตรวจเลือดกับ Theranos และได้ผลแตกต่างกันอย่างมากการตรวจเลือดในโรงพยาบาลสแตนฟอร์ด (ด้วยวิธีปกติ) ในวันเดียวกัน เขาทดสอบตรวจซ้ำอีกรอบในวันถัดมา ผลก็ไม่ตรงกันอีก เขาส่งเมลเรื่องนี้ถึง Elizabeth Holmes และไม่ได้รับการตอบรับใดๆ

เมื่อสื่อเริ่มสนใจประเด็น Theranos บริษัทยารายใหญ่อย่าง Pfizer และ GlaxoSmithKline ต่างก็ออกมาปฏิเสธว่าไม่เคยทำธุรกิจร่วมกับ Theranos ตามที่อ้าง ส่วนร้านยา Walgreens ก็ระบุว่าจะหยุดขยายสาขาการตรวจเลือดของ Theranos จนกว่าจะเคลียร์ตัวเองได้ ด้าน FDA ออกรายงานการตรวจห้องแล็บของ Theranos โดยระบุว่ามีหลายประเด็นที่ไม่ได้มาตรฐาน ใช้อุปกรณ์เก็บตัวอย่างเลือดที่ยังไม่ผ่านการรับรองทางการแพทย์ และกระบวนการทำงานไม่ถูกตรวจสอบ (audit) โดยผู้เชี่ยวชาญ

อุปกรณ์ตรวจเลือดของ Theranos ที่มีขนาดเล็กมาก - ภาพจาก Theranos

ฝั่งของ Theranos ออกมา ตอบโต้ข้อกล่าวหา ในบางประเด็น โดยบอกว่าจะทำงานร่วมกับ FDA เพื่อแก้ไขข้อกล่าวหา, เทคโนโลยีของบริษัทผ่านการตรวจสอบว่าใช้งานได้จริง, บริษัทมั่นใจในความถูกต้องของการตรวจเลือด และข้อกล่าวหาของ Wall Street Journal มีหลายเรื่องที่คลาดเคลื่อน

ล่าสุด Elizabeth Holmes ไปขึ้นเวทีงานสัมมนาของ Fortune ยอมรับว่าบริษัท "ยังสื่อสารเรื่องเทคโนโลยีได้ไม่ดีพอ" และยอมรับว่าบริษัทเพิ่งใช้เครื่องตรวจเลือดของตัวเองในเชิงพาณิชย์เพียงครั้งเดียวเท่านั้น แต่ก็ด้วยเหตุผลเพราะว่า FDA ยังไม่อนุมัติ เธอยืนยันว่าเทคโนโลยีของบริษัทใช้งานได้จริงๆ และมั่นใจว่า FDA จะอนุมัติการใช้งานอุปกรณ์ตัวนี้อย่างแน่นอน - Fortune

The New York Times อ้างความเห็นจากนักวิเคราะห์ด้านการเงิน Michael Cherny ว่า Holmes ดึงเอา "สูตรสำเร็จ" ของผู้ก่อตั้งบริษัทไอทีที่ยิ่งใหญ่มารวมกัน เธอเป็นนักศึกษาที่ลาออกจากมหาวิทยาลัยชื่อดังกลางคัน ใส่เสื้อคอเต่าสีดำเป็นประจำ เป็นมังสวิรัติที่ไม่ดื่มกาแฟ และดื่มเฉพาะน้ำผักใบเขียว มีภารกิจยิ่งใหญ่ที่จะเปลี่ยนโลก สร้างโลกใหม่ด้วยสโลแกนว่า "เลือดเพียงไม่กี่หยด เปลี่ยนแปลงทุกอย่าง" (One tiny drop changes everything) เดินสายพูดตามงานใหญ่ๆ และให้สัมภาษณ์สื่ออย่างต่อเนื่อง บริษัทของเธอยังดึงนักการเมืองและนักลงทุนรายใหญ่มาสนับสนุน แต่บอร์ดกลับแทบไม่มีคนจากสายวิชาการหรือการแพทย์เลย

ข้อมูลจาก Fortune , New York Times

วิดีโอ Elizabeth Holmes ขึ้นเวที TEDMED 2014 ซึ่งเป็นวิดีโอที่สร้างชื่อให้เธอ

วิดีโอ Elizabeth Holmes ให้สัมภาษณ์ CNBC ตอบโต้การรายงานข่าวของ Wall Street Journal

วิดีโอ Elizabeth Holmes ขึ้นเวทีงานของ Fortune เมื่อวานนี้ ชี้แจงประเด็นเพิ่มเติม