จากกรณี Nautilus โฉมใหม่ หน้าตาเรียบง่าย ฟีเจอร์หายเพียบ สิ่งที่หลายๆ คนคิดไว้อย่างการแยกโครงการ (fork) ก็เกิดขึ้น เพียงแต่ไม่ได้มาจาก Ubuntu แต่เป็นค่าย Linux Mint แทน

Linux Mint ใช้ Nautilus รุ่นก่อน 3.4.x เป็นฐาน (รุ่นปัจจุบันที่มีปัญหาคือ 3.5.x) โดยใช้ชื่อโครงการใหม่ว่า Nemo ในเบื้องต้นยังไม่มีความเปลี่ยนแปลงจาก 3.4.x มากนัก และทางโครงการ Mint เองก็ยังไม่ได้ประกาศข่าวนี้อย่างเป็นทางการด้วย

ก่อนหน้านี้ Linux Mint เคย fork ส่วนประกอบอื่นๆ ของ GNOME อย่าง GNOME Shell และตัวจัดการหน้าต่าง Mutter มาพัฒนาตามแนวทางของตัวเองแล้ว

ผู้ใช้ลินุกซ์ฝั่ง GNOME คงคุ้นเคยกับตัวจัดการไฟล์ Nautilus กันเป็นอย่างดี (ไม่ว่าจะชอบมันหรือไม่ก็ตาม)

ล่าสุดใน GNOME 3.6 ที่กำลังจะออกในอีกไม่กี่เดือนข้างหน้านี้ Nautilus ถูกยกเครื่องครั้งใหญ่ให้หน้าตาเข้าชุดกับ GNOME 3.x ที่เน้นความเรียบง่ายของส่วนติดต่อผู้ใช้

ถ้าใครยังจำกันได้ เมื่อปี 2004 ข่าวใหญ่มากอันหนึ่งของแวดวงลินุกซ์คือ Nautilus ซึ่งเป็น file manager หลักของ GNOME ตัดสินใจปรับอินเทอร์เฟซให้เป็นแบบ spatial (เปิดโฟลเดอร์ใหม่จะเปิดหน้าตางใหม่ด้วย เหมือนกับ Windows Explorer ใน Windows 95) ซึ่งเป็นที่ถกเถียงกันมาก (อ่าน ข่าวเก่าบน Slashdot , ข่าวเก่าบน OSNews , ข่าวเก่าบน Ars Technica ประกอบ)

ความสามารถที่โดดเด่นอย่างหนึ่งใน OpenSolaris คือ ZFS ที่เป็นระบบไฟล์ที่มีความสามารถล้นเหลือ เช่นการรวมดิสก์หลายๆ ลูกเข้าด้วยกัน หรือจะเป็นความสามารถในการย้อนเวลาของดิสก์กลับไปดูได้ว่าก่อนหน้านี้ไฟล์ต่างๆ มีการเปลี่ยนแปลงไปอย่างไรบ้าง

ความสามารถเหล่านี้เป็นเรื่องที่ดี ปัญหาคือมันใช้งานค่อนข้างลำบาก เพื่อแก้ปัญหานี้ทางซันเลยทำปลั๊กอินให้กับ Nautilus ซึ่งเป็นไฟล์บราวเซอร์ของทาง Gnome เพื่อให้ใช้งานกันได้ง่ายขึ้นชื่อว่า time slider

เดโมดูได้ในที่มาข่าวนี้ แต่โดยหลักแล้วก็แค่มี slider ขึ้นมาด้านบนของ Nautilus ว่าอยากย้อนเวลาไปดูไฟล์เมื่อวันที่เท่าใหร่ และสามารถนำไฟล์รุ่นเก่านั้นไปวางไว้ที่อื่นเช่น Desktop ได้

น่าใช้จริงๆ หวังว่า Ubuntu 9.04 น่าจะรวมความสามารถนี้ไว้