ปีที่แล้วไมโครซอฟท์ประกาศแผนการใหญ่เรื่อง การผลักดันซอฟต์แวร์สายนักพัฒนาให้รองรับ Windows on Arm แบบเนทีฟ โดยเริ่มจาก Visual Studio และ .NET ของตัวเอง แต่ก็ตั้งเป้าขยายไปยังซอฟต์แวร์ตัวอื่นๆ นอกบริษัทด้วย

เวลาผ่านมาหนึ่งปี ไมโครซอฟท์อัพเดตความคืบหน้าของโครงการนี้ดังนี้

Ampere Computing บริษัทผู้พัฒนาซีพียู Arm สำหรับเซิร์ฟเวอร์ เปิดเผยรายละเอียดของ AmpereOne ซีพียูรุ่นที่สามของบริษัท ที่เปิดตัวครั้งแรกกลางปี 2022

AmpereOne หรือโค้ดเนม Siryn เป็นซีพียูแบบ 136-192 คอร์ ถือว่าเยอะที่สุดในวงการ ใช้คอร์ของ Ampere พัฒนาเอง (รุ่นก่อนหน้านี้ใช้สถาปัตยกรรมจาก Arm) ดีไซน์แบบ chiplet, รองรับแรม DDR5 x8 แชนเนล, PCIe Gen 5 x128 เลน และใช้กระบวนการผลิต 5nm

Arm ประกาศว่าบริษัทได้ยื่นเอกสารไฟลิ่ง F-1 แบบ Confidential ต่อสำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์ของอเมริกาหรือ SEC แล้ว ตามที่มี รายงานก่อนหน้านี้ ซึ่งเป็นขั้นตอนแรกก่อนการนำบริษัทไอพีโอซื้อขายในตลาดหุ้น โดยจะซื้อขายแบบ American Depositary Shares (ADS)

ทั้งนี้ Arm ยังไม่ได้แจ้งจำนวนหุ้นตลอดจนราคาซื้อขายเริ่มต้นสำหรับไอพีโอนี้ บอกเพียงจะเปิดเผยข้อมูลและกำหนดระยะเวลาเมื่อเงื่อนไขต่าง ๆ รวมทั้งสถานการณ์ตลาดหุ้นเหมาะสม

อินเทลประกาศความร่วมมือกับ Arm เพื่อให้ธุรกิจรับจ้างผลิตชิป Intel Foundry Services (IFS) รองรับการผลิตชิป SoC สถาปัตยกรรม Arm บนกระบวนการผลิตแบบ Intel 18A ให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น กระบวนการนี้เรียกว่า design technology co-optimization (DTCO)

ข้อตกลงนี้จะเน้นไปที่ SoC สำหรับมือถือเป็นหลัก แต่ในอนาคตจะขยายไปยังชิปสำหรับ IoT, รถยนต์, เซิร์ฟเวอร์ และชิปสำหรับอุปกรณ์อื่นๆ ได้ด้วย

เนื่องจาก Arm ไม่ได้เป็นผู้ออกแบบตัวชิป SoC ด้วยตัวเอง ข้อตกลงนี้จึงเป็นการเตรียมความพร้อมให้กระบวนการผลิตของอินเทลรองรับชิป Arm อย่างเต็มที่ เมื่อบริษัทที่ทำชิป SoC พัฒนาชิปเสร็จก็สามารถมาจ้าง IFS ผลิตได้ง่ายขึ้น

สำนักข่าว Reuters อ้างแหล่งข่าวที่เกี่ยวข้องเผยว่า Arm บริษัทออกแบบชิป ที่ปัจจุบันมี SoftBank เป็นเจ้าของ มีแผนนำบริษัทไอพีโอเข้าตลาดหุ้นในอเมริกา โดยจะขายหุ้นเพิ่มทุนเป็นมูลค่าราว 8,000 ล้านดอลลาร์ ที่มูลค่ากิจการมากกว่า 50,000 ล้านดอลลาร์

ตามแผนการนั้น Arm จะยื่นไฟลิ่งแบบ Confidential ในช่วงปลายเดือนเมษายน และคาดว่าจะนำหุ้นบริษัทซื้อขายได้ภายในปีนี้ โดยขึ้นอยู่สภาวะของตลาดหุ้นเวลานั้น ก่อนหน้านี้ Arm มีแผนจะนำบริษัทเข้าตลาดหุ้นสองแห่งคืออเมริกา และอังกฤษ เนื่องจาก Arm เป็นบริษัทมีสำนักงานใหญ่ที่นั่น แต่ล่าสุดบริษัทเปลี่ยนแผนมาเข้าเฉพาะตลาดหุ้นอเมริกาเพียงอย่างเดียว

ที่ผ่านมา ไมโครซอฟท์ยังไม่เคยขายไลเซนส์ Windows on Arm แบบขายปลีก มีเฉพาะขายให้ผู้ผลิตฮาร์ดแวร์ OEM เท่านั้น ทำให้การรัน Windows บนฮาร์ดแวร์สาย Arm รุ่นอื่นๆ (เช่น Apple Silicon M1/M2) ทำได้ยาก

ล่าสุด ไมโครซอฟท์อนุมัติให้ Parallels Desktop เป็น "โซลูชันอย่างเป็นทางการ" (authorized solution) ในการรัน Windows 11 on Arm บนคอมพิวเตอร์ที่ใช้ Apple M1/M2 แล้ว

กระบวนการรัน Windows 11 บน Apple Silicon ยังต้องผ่าน virtualization ของ Parallels (เพราะแอปเปิลยังไม่มีทีท่าจะทำ Boot Camp ให้โดยตรงเหมือนยุค x86) แต่ผู้ที่ติดตั้งผ่าน Parallels Desktop จะเข้าถึงอิมเมจ Windows 11 on Arm โดยอัตโนมัติ แม้ยังต้องซื้อไลเซนส์จากไมโครซอฟท์อยู่ดี (รองรับเฉพาะ Windows 11 Pro และ Enterprise)

เว็บไซต์ The Information รายงานข่าวว่ากูเกิลเริ่มพัฒนาซีพียูสำหรับเซิร์ฟเวอร์ของตัวเอง เป็นสถาปัตยกรรม Arm โดยแบ่งเป็น 2 รุ่นคือ "Maple" ที่อิงจากชิปของบริษัท Marvell และ "Cypress" ที่พัฒนาโดยทีมออกแบบชิปของกูเกิลในอิสราเอล

ตามข่าวบอกว่าโครงการนี้ดูแลโดยผู้เชี่ยวชาญด้านการออกแบบชิป Uri Frank ที่มาดำรงตำแหน่ง VP of Engineering กับกูเกิลตั้งแต่ปี 2021 ตั้งเป้าหมายสร้างชิปเซิร์ฟเวอร์ที่ให้ประสิทธิภาพทัดเทียมชิปของ Intel/AMD แต่ราคาถูกกว่ากัน 20-40%

Financial Times รายงานข่าววงในว่า Alibaba ในฐานะ บริษัทจีนที่ออกแบบชิป Arm เองได้ กำลังประสบปัญหาในการซื้อไลเซนส์ชิประดับสูงจาก Arm เพราะนโยบายของรัฐบาลสหรัฐ-สหราชอาณาจักรที่ไม่อนุญาตให้ส่งออกเทคโนโลยีไปยังประเทศจีน

ชิปที่ว่าคือ Neoverse V ชิปสำหรับเซิร์ฟเวอร์ของค่าย Arm โดยบริษัท Arm Ltd. เองไม่ยอมขายให้ เพราะมองว่ารัฐบาลจะไม่อนุญาตให้ขายอยู่ดี ถือเป็นครั้งแรกที่ Arm ตัดสินใจไม่ขายชิประดับสูงให้ประเทศจีน

Project Zero ของกูเกิล รายงานช่องโหว่ความปลอดภัยในไดรเวอร์ Arm Mali GPU ที่ใช้กันแพร่หลายในวงการ Android จำนวนรวม 5 จุด โดยส่งข้อมูลนี้ให้บริษัท Arm ในช่วงเดือนมิถุนายน-กรกฎาคม 2022 และ Arm ออกแพตช์อุดช่องโหว่ให้เรียบร้อยแล้วในเดือนสิงหาคม 2022

อย่างไรก็ตาม แพตช์อันนี้กลับไม่ถูกแบรนด์ผู้ผลิตสมาร์ทโฟนนำไปอัพเดตในสินค้าของตัวเองที่ใช้จีพียู Mali (แม้กระทั่ง Pixel ของกูเกิลเองก็ด้วย) ทำให้ช่องโหว่นี้ยังถูกเรียกใช้งานได้อยู่เช่นเดิม ทาง Project Zero ลองตรวจสอบกับตลาดแฮ็กเกอร์ใต้ดินก็พบว่านำช่องโหว่นี้ไปใช้งานกันอย่างแพร่หลายเช่นกัน ทางโครงการจึงออกมากระตุ้นเตือนอีกรอบให้บรรดาผู้ผลิตสมาร์ทโฟนเร่งอัพเดตแพตช์จาก Arm ให้เรียบร้อย

คดีฟ้องร้องระหว่าง Arm และ Qualcomm ทำให้ทาง Qualcomm แถลงตอบโต้ต่อศาลถึงที่มาที่ไปของคดี โดยยืนยันว่า Qualcomm มีสิทธิ์ใช้งานดีไซน์ชิป Arm ต่อไป แต่ส่วนท้ายของแถลง Qualcomm เปิดเผยว่า Arm กำลังเปลี่ยนรูปแบบธุรกิจโดยหันไปเก็บค่าไลเซนส์จากผู้ผลิตอุปกรณ์โดยตรงแทนที่จะเก็บจากผู้ผลิตชิป พร้อมระบุว่าหลังจากปี 2025 สัญญาการใช้สถาปัตยกรรม Arm ของ Qualcomm และผู้ผลิตชิปรายอื่นๆ ก็จะหมดอายุลง และผู้ผลิตอุปกรณ์ต้องหันไปจ่ายค่าไลเซนส์ชิปให้กับ Arm โดยตรงแทน

เอนจินเกมชื่อดัง Unity ประกาศรองรับ Windows on Arm ที่ไมโครซอฟท์กำลังผลักดันเต็มที่ ด้วยการประกาศว่าจะนำเอนจิน Unity มารันแบบเนทีฟบน Windows on Arm ด้วย แต่ยังไม่ระบุช่วงเวลาว่าจะเห็นกันเมื่อไร

ประกาศของ Unity มาพร้อมกับ การวางขาย Windows Dev Kit 2023 ฮาร์ดแวร์ของไมโครซอฟท์สำหรับพัฒนา Windows on Arm ซึ่งเป็นสัญญาณว่าไมโครซอฟท์เริ่มเอาจริงแล้ว (สักที)

การได้เอนจินเกมดังอย่าง Unity เพิ่มเข้ามา ก็น่าจะช่วยให้ ecosystem ของ Windows on Arm เข้มแข็งมากขึ้น ก่อนหน้านี้มี Spotify ที่ออกแอพเวอร์ชัน Arm มาให้แล้ว

ไมโครซอฟท์เริ่มวางขาย Windows Dev Kit 2023 หรือ Project Volterra ที่ เปิดตัวตั้งแต่กลางปีที่ผ่านมา โดยตอนนี้สเปคก็ออกมาครบถ้วนแล้ว ได้แก่

Masayoshi Son ซีอีโอ SoftBank เปิดเผยว่าเดือนหน้าเขาจะเข้าพบกับ Lee Jae-yong รองประธาน Samsung เกี่ยวกับการเป็นพาร์ทเนอร์กันทางยุทธศาสตร์ระหว่าง Arm และ Samsung

ยังไม่เป็นที่แน่ชัดว่าการพูดคุยนี้จะเป็นความร่วมมือระดับไหน แค่พัฒนาเทคโนโลยีร่วมกัน หรือถึงขั้นขายกิจการ หลังดีลกับ NVIDIA ล่ม เนื่องจากปัจจุบัน SoftBank กำลังหาทางออกให้กับ Arm ซึ่งแผนหนึ่งคือ IPO ซึ่งนักวิเคราะห์มองว่าสถานการณ์ในตลาดหุ้นสหรัฐ โดยเฉพาะสายเทคก็ไม่ค่อยดีสำหรับ Arm ณ ตอนนี้ เช่นเดียวกับสถานการณ์ทางการเงินของ SoftBank ไม่ค่อยดี จนเริ่มมีการขายหุ้นที่ถืออยู่ในหลายบริษัทออกไป

NVIDIA และเพื่อนร่วมวงการคือ Arm และ Intel ออกมานำเสนอฟอร์แมต 8-bit floating point (FP8) สำหรับคำนวณทศนิยมเพื่องาน Deep Learning ให้ประหยัดทรัพยากรการประมวลผลขึ้นกว่าเดิม

Arm เปิดตัวสถาปัตยกรรมแกนซีพียู Neoverse V2 สำหรับซีพียูเซิร์ฟเวอร์ โดยต่อยอดจาก Neoverse V1 ที่ออกในปี 2020

ปัจจุบัน สถาปัตยกรรม Neoverse ของ Arm แบ่งออกเป็น 3 ซีรีส์ย่อยคือ V เน้นประสิทธิภาพสูงสุด, N ตรงกลาง และ E อยู่ล่างสุด การเปิดตัวสถาปัตยกรรม Neoverse V2 (โค้ดเนม Demeter) ถือเป็นสถาปัตยกรรมรุ่นท็อปสุดของ Arm ในตอนนี้ และในอนาคตจะออกตัวใหม่โค้ดเนม Poseidon ในปี 2023 เป็นต้นไป

ลูกค้าที่สั่งซื้อไลเซนส์ Neoverse V2 แล้วคือ NVIDIA ที่นำไปใช้กับ ซีพียู Grace ที่เปิดตัวไปก่อนหน้านี้แล้ว แต่เพิ่งเปิดเผยว่าใช้ V2

บริษัท Arm ยื่นฟ้อง Qualcomm ด้วยเหตุผลว่าละเมิดสิทธิสัญญาอนุญาตใช้งานพิมพ์เขียวชิป Arm ของ บริษัทลูก Nuvia ที่ Qualcomm ซื้อกิจการมาในปี 2021

Nuvia เป็นบริษัทที่ก่อตั้งโดยอดีตทีมงานออกแบบชิป Apple Ax ที่ลาออกมาเปิดบริษัทเอง และซื้อพิมพ์เขียว Arm มาเองต่างหาก ในคำฟ้องของบริษัท Arm บอกว่าพิมพ์เขียวนี้เป็นสิทธิของบริษัท Nuvia เท่านั้น ซึ่ง Qualcomm นำมาใช้งานต่อโดยไม่ได้รับคำอนุญาตจากบริษัท Arm ก่อน

ปัจจุบัน สัญญาของ Nuvia ถูกบริษัท Arm ยุติมาตั้งแต่เดือนมีนาคม 2022 และก่อนหน้านั้นก็พยายามเจรจากับฝั่ง Qualcomm หลายครั้งแต่ไม่เป็นผล จึงต้องฟ้องร้องต่อศาล

Bloomberg รายงานข่าวลือว่าเจ้าพ่อชิปมือถืออย่าง Qualcomm กำลังสนใจกลับมาทำชิปฝั่งเซิร์ฟเวอร์อีกรอบ โดยจะ ใช้ Nuvia บริษัทที่ซื้อมาในปี 2021 เป็นแกนกลาง

Nuvia เป็นบริษัทที่ก่อตั้งโดยอดีตทีมออกแบบชิปตระกูล Ax ของแอปเปิล ที่หันมาเปิดบริษัทเองและต้องการทำชิป Arm สำหรับเซิร์ฟเวอร์ แต่มาโดน Qualcomm ซื้อก่อน และตอนนี้ถูกใช้ ทำชิปสำหรับมือถือที่จะออกสู่ตลาดในปี 2023

Google Cloud เปิดตัวเซิร์ฟเวอร์แบบ Tau T2A เซิร์ฟเวอร์สถาปัตยกรรม Arm ที่เน้นงาน scale-out ภายในเป็น ซีพียู Ampere Altra เหมือนกับของฝั่ง Azure สามารถคอนฟิกเลือกจำนวนซีพียู ได้เองโดยผูกกับแรม 4GB ต่อ vCPU แบบเดียวกับ Tau VM เดิมที่เป็น x86

Tau T2A คอนฟิกซีพียูได้สูงสุด 48 คอร์ ราคารายเดือนที่ 1349 ดอลลาร์ ถูกกว่าเครื่อง Tau T2D ที่ใช้ชิป AMD Milan ประมาณ 9% ทาง Ampere อ้างว่าประสิทธิภาพของซีพียูดีกว่าเครื่อง x86 ทำให้ราคาต่อประสิทธิภาพของ Tau T2A ดีกว่ามาก

Arm เปิดตัวชุดวงจรสำหรับผลิตอุปกรณ์เต็มรูปแบบ หรือ Total Compute Solution รุ่นที่สอง (TCS22) ประกอบด้วยซีพียู, ส่วนกราฟิก, และคอร์สำหรับคอมพิวเตอร์ขนาดเล็ก เช่น โมเด็มในซีพียู

ซีพียูออกใหม่สองตัว และอัพเดตเพิ่มเติมอีกหนึ่งตัว ได้แก่

ไมโครซอฟท์ออก Visual Studio เวอร์ชัน ARM64 ตามที่สัญญาไว้ ตัวไฟล์ติดตั้งจะเป็นไฟล์เดียวกันกับ x86 ซึ่งจะตรวจสอบสถาปัตยกรรมที่ใช้งานให้อัตโนมัติก่อนดาวน์โหลดไฟล์จริงๆ ให้อีกที

Visual Studio ตัวแรกที่เป็นเนทีฟ ARM คือ Visual Studio 2022 17.3 Preview 2 โดยรุ่น ARM รองรับเฉพาะ Windows 11 เท่านั้น ตอนนี้สถานะยังเป็นพรีวิว และยังรองรับการพัฒนาเฉพาะ Desktop/C++, Desktop/.NET และ Web/.NET เท่านั้น ไมโครซอฟท์บอกว่าจะรับฟังความเห็นไปปรับปรุง ก่อนออกรุ่น General Availability (GA) ภายในปีนี้

เก็บตกฟีเจอร์ใหม่เล็กๆ ของ macOS 13 Ventura คือการอนุญาตให้ใช้ Rosetta 2 ตัวแปลงไบนารี x86 ไปรันบนซีพียู ARM ของเดิมจำกัดเฉพาะไบนารี x86 ของ macOS เท่านั้น

ใน Ventura แอปเปิลได้เพิ่มการรันไบนารี x86 จากลินุกซ์ที่อยู่ใน VM เพิ่มเติมด้วย การเปลี่ยนแปลงนี้ย่อมช่วยให้นักพัฒนาที่รันลินุกซ์เป็น guest OS บน macOS อีกที ได้ประสิทธิภาพของการรันแอพพลิเคชันลินุกซ์เพิ่มมากขึ้น

การใช้งานจำเป็นต้องติดตั้ง Rosetta ก่อน, ติดตั้ง guest VM ที่เป็นลินุกซ์สถาปัตยกรรม ARM จากนั้นต้องสร้าง Rosetta Directory Share ระหว่าง host/guest OS แล้วเมาท์ไดเรคทอรีนี้ให้ guest OS มองเห็นก่อน รายละเอียดอ่านได้จากที่มา

ไมโครซอฟท์ออกแอพ Notepad และ แอพ Media Player ตัวใหม่ เวอร์ชันเนทีฟ ARM64 เพื่อให้ได้ประสิทธิภาพที่ดีขึ้นบนซีพียูสถาปัตยกรรม ARM

Notepad ยังได้ฟีเจอร์ใหม่เล็กน้อยคือ ฟีเจอร์ด้าน accessibility สำหรับ screen reader, การขยายขนาดข้อความ และ access key ที่สั่งงานด้วยคีย์บอร์ด รวมถึงปรับปรุงให้อ่านไฟล์ข้อความขนาดใหญ่ๆ แล้วเลื่อนจอได้เร็วขึ้น (ทั้ง x86 และ ARM64)

โมเมนตัม Windows on ARM ยังเดินหน้าไปอย่างช้าๆ โดย Spotify เป็นบริษัทใหญ่รายล่าสุดที่ออกไคลเอนต์แบบเนทีฟบน Arm ตอนนี้ยังมีสถานะเป็นเบต้าและยังมีบั๊กเล็กน้อย แต่ก็เปิดให้ผู้สนใจทั่วไปดาวน์โหลดไปติดตั้งกันได้แล้ว

เมื่อปลายเดือนที่แล้ว ไมโครซอฟท์เพิ่งประกาศจะออก Visual Studio และเครื่องมือสำหรับนักพัฒนาบนวินโดวส์ เวอร์ชัน Arm และ เปิดตัว Project Volterra คอมพิวเตอร์เดสก์ท็อปที่ใช้ซีพียู Snapdragon สำหรับนักพัฒนา

ที่มา - Spotify

ซีพียู Arm สำหรับเซิร์ฟเวอร์กำลังมาแรงขึ้นเรื่อยๆ เราเริ่มเห็นผู้ให้บริการคลาวด์รายใหญ่เริ่มออกแบบชิป Arm ใช้เอง เช่น AWS Graviton , Alibaba Yitian รวมถึงเรากำลังจะมี NVIDIA Grace วางขายในปีหน้า 2023

อีกบริษัทที่ทำชิป Arm ฝั่งเซิร์ฟเวอร์ได้โดดเด่นคือ Ampere Computing บริษัทสัญชาติอเมริกันที่เพิ่งก่อตั้งเมื่อปี 2018 โดย Renee James อดีตผู้บริหารระดับสูงของอินเทล

ล่าสุด Ampere เปิดตัวซีพียูรุ่นใหม่ AmpereOne ที่พัฒนาจากรุ่นเดิมตรงที่ใช้คอร์ดีไซน์เองเป็นครั้งแรก จากที่ก่อนหน้านี้ใช้ สถาปัตยกรรม Arm Neoverse N1 รุ่นมาตรฐาน

ไมโครซอฟท์ประกาศในงาน Build 2022 เมื่อคืนนี้ ว่าจะทยอยออกเครื่องมือสำหรับนักพัฒนาบน Windows ให้รันบนสถาปัตยกรรม Arm แบบเนทีฟ ที่ระบุชื่อมีดังนี้

• Visual Studio 2022 & VS Code
• Visual C++
• Modern .NET 6 และ Java
• Classic .NET Framework
• Windows Terminal
• WSL และ WSA